Eris (minör-gezegen tanımı 136199 Eris), solar sistemideki bilinen en büyük ikinci cüce gezegendir. Dağınık diskteki bir trans-Neptünyen objedir (TNO) ve yüksek eksentristik yörüngeye sahiptir.
Eris, Ocak 2005'te Mike Brown liderliğindeki
Palomar Observatory’den bir ekip tarafından keşfedildi ve aynı yıl doğrulandı.
Eylül 2006'da, Greco-Romen tanrıçasının adını aldı. Eris, Güneş'in etrafında
dönen bilinen en büyük dokuzuncu obje ve solar sistemdeki en büyük on
altıncı-en masif kütledir.
Eris, bir uzay aracı tarafından ziyaret
edilmemiş en büyük objedir; çapı 2.326 ± 12 kilometre (1.445 ± 7 mii), kütlesi Yer’den
%0.28 ve Plüton'dan %27 daha büyüktür (Plüton hacimce biraz daha büyüktür).
Eris, her 25.9 saatte bir dönüşü tamamlıyorsa,
gün uzunluğu bizimkine yaklaşabilir. Ancak kaynaklar dönüş süresi konusunda
aynı fikirde değil.
Eris'in bilinen 1 büyük uydusu vardır;
Dysnomia. Şubat 2016'da, Eris'in Güneş'e uzaklığı 96.3 astronomik birim (1.441×1010
km; 8.95×109 mi), Neptün veya Plüton'un üç katından fazlaydı. Uzun periyotlu
kuyrukluyıldızlar hariç, Eris ve Dysnomia, 2018'de VG18'in keşfine kadar solar
sistemde bilinen en uzak doğal objelerdi.
Eris, Plüton'dan daha büyük göründüğü için,
NASA başlangıçta onu solar sisteminin onuncu gezegeni olarak tanımladı. Bu
tanım ve gelecekte benzer büyüklükteki diğer objelerin keşfedilme olasılığı,
Uluslararası Astronomi Birliği'ni (IAU) ‘gezegen’ terimini ilk kez tanımlamaya
motive etti. 24 Ağustos 2006'da onaylanan IAU tanımına göre Eris, Plüton,
Ceres, Haumea ve Makemake gibi objelerle birlikte bir ‘cüce gezegen’dir ve
böylece solar sitemdeki bilinen gezegenlerin sayısı, Plüton'un 1930'da
keşfinden önce olduğu gibi sekize indi.
2010'da Eris’ten yapılan bir yıldız
örtülmesi gözlemleri, onun New Horizons tarafından Temmuz 2015'te 2.377 ± 4
kilometre (1.477 ± 2 mil) olarak ölçülen Plüton'dan biraz daha küçük olduğunu
gösterdi.
https://en.wikipedia.org/wiki/Eris_(dwarf_planet)
31 Mart 2022
GERİ (gezegen sistemi)
GERİ (astronomik obje)
GERİ (solar sistem)
GERİ
(cüce gezegenler, genel)
