CGHS (Callan – Giddings – Harvey – Strominger) modeli, 1 uzaysal ve 1 zaman boyutunda genel göreliliğin son derece basitleştirilmiş bir modelidir.
Genel görelilik, büyük ölçüde doğrusal olmayan bir modeldir;
bu nedenle, 3 + 1D versiyonu genellikle ayrıntılı olarak analiz edilemeyecek
kadar karmaşıktır. 3 + 1D ve üzerinde, yayılan gravitasyonal dalgalar vardır, fakat
2 + 1D veya 1 + 1D'de yoktur. 2 + 1D'de genel görelilik, lokal serbestlik
derecesi olmayan topolojik bir alan teorisi haline gelir. Tüm 1 + 1D modeller lokal
olarak düzdür.
Bununla birlikte, genel göreliliğin dilatonlar
içeren biraz daha karmaşık bir genellemesi, 2 + 1B modeli, karışık yayılan
dilaton-gravite dalgalarını içeren bir modele dönüştürecek, 1 + 1B modeli
geometrik yönden lokal olarak nontrivial
(önemli) hale getirecektir.
1 + 1D modeli hâlâ herhangi bir yayılan gravitasyonal (veya dilaton)
serbestlik derecesini kabul etmiyor, ancak madde alanlarının eklenmesiyle
basitleştirilmiş, ancak yine de nontrivial
bir model haline geliyor. Diğer boyut sayılarıyla, bir dilaton-gravite
kuplajı, Jordan çerçevesini Einstein çerçevesine dönüştürerek, ölçünün uyumlu
bir yeniden ölçeklendirilmesiyle her zaman yeniden ölçeklenebilir. Ancak iki
boyutta değil, çünkü dilatonun konformal ağırlığı şimdi 0'dır. Bu durumda
metrik, analitik çözümlere genel 3 + 1D durumundan daha uygundur. Ve elbette, 0
+ 1D modeller göreliliğin nontrivial herhangi
bir yönünü yakalayamaz çünkü hiç boşluk yoktur.
Bu model sınıfı, çözümleri arasında kara delikler ve
oluşumlarını, FRW (Friedmann, Robertson-Walker) kozmolojik modelleri,
kütleçekimsel tekillikleri vb içerecek kadar karmaşıklığı korur. Bu tür modellerin
madde alanlarına sahip kuantize versiyonunda, daha yüksek boyutlu modellerde
olduğu gibi Hawking radyasyonu da ortaya çıkar.
Bu özel seçim, klasik olarak entegre edilebilir, ancak yine
de kesin bir kuantum çözümüne uygun değildir. Aynı zamanda kritik olmayan dizi
teorisi ve yüksek boyutlu modelin boyutsal indirgeme eylemidir. Ayrıca onu,
tamamen farklı modeller olan Jackiw-Teitelboim gravite ve Liouville graviteden
ayırır.
https://en.wikipedia.org/wiki/CGHS_model
7 Aralık 2021
