X-Ray İkili Yıldız (X-ray binary)

X-ışını ikililer, X-ışınlarında aydınlık olan bir ikili yıldız sınıfıdır. X-ışınları, donör adı verilen bir bileşenden (genellikle nispeten normal bir yıldız), çok kompakt olan ve birleştirici olarak adlandırılan diğer bileşene (bir nötron yıldızı veya kara delik) düşen madde tarafından üretilir. Düşen madde, durgun kütlesinin birkaç onda birine kadar gravitasyonal potansiyel enerjisini X-ışınları olarak serbest bırakır. (Hidrojen füzyonu, dinlenme kütlesinin yalnızca yaklaşık % 0,7'sini serbest bırakır.)

Bir X-ışını ikilisinde yaşam süresi ve kütle-transfer hızı, donör yıldızın evrimsel durumuna, stellar bileşenler arasındaki kütle oranına ve bunların yörüngesel ayrılmalarına bağlıdır.

Tipik bir düşük kütleli X-ışını ikilisinden saniyede tahmini 1041 pozitron kaçmaktadır.


Bir X-ışını ikilisinin temsili (Credit: NASA/R. Hynes) (https://www.cosmos.esa.int/web/cesar/x-ray-binaries-monitoring)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/X-ray_binary

9 Mayıs 2021

 

GERİ (yıldız)
GERİ (kompakt yıldız)
GERİ (kara delikler)