Objeler dünyanın
atmosferine girdiği andan itibaren sürtünme, basınç ve diğer kimyasal etkileşimlerin
sonucunda ısınmaya ve sonra bu ısıyı yaymaya başlar. Böylece meteora dönüşerek ‘ateş
topu’ oluşturur (kayan yıldız da denir). Astronomlar en parlak olanlara bolit
derler.
Gök taşlarının atmosferi aşarak bıraktığı etkiler kendi aralarında çok çeşitlidir. Jeologlara göre, bolitler krater oluşturabilecek büyüklükte meteoritlerdir. Dünya atmosferine ortalama olarak yılda birkaç bin gök taşı girer. Ancak bunların beş yüz kadarı buharlaşmadan, yere gök taşı olarak düşer.
Gök taşlarının atmosferi aşarak bıraktığı etkiler kendi aralarında çok çeşitlidir. Jeologlara göre, bolitler krater oluşturabilecek büyüklükte meteoritlerdir. Dünya atmosferine ortalama olarak yılda birkaç bin gök taşı girer. Ancak bunların beş yüz kadarı buharlaşmadan, yere gök taşı olarak düşer.
Gök taşları, Dünya
atmosferine saniyede 11–72 km arasında değişen bir hızla girer. Sürtünmeden
meydana gelen ısıdan dolayı büyük bir kısmı eriyerek toz parçacıkları halinde
yeryüzüne inebilir. Büyük gök taşları atmosferde gözlenebilir. Düzenli olarak
her sene gerçekleşen meteor yağmurları bulunmaktadır. Bu yağmurlardan en çok
bilineni ise Perseid yağmurudur.
Gözlendiği sırada
atmosfere ve dünya'ya teğet geçen göktaşlarına meteor kayması denir. Diğer
hepsi meteorit bulguları olarak bilinir. Nisan 2016 itibarı ile, dünyada
kayıtlara geçmiş 1140 kayma gerçekleşmiştir. 38,660'dan fazla iyi belgelenmiş
meteorit bulgusu olmuştur.
Gök taşları
geleneksel olarak 3 geniş kategoride incelenir:
·
Taşlı
göktaşları kayalardan oluşur; genellikle silikattan meydana gelir.
·
Demir
göktaşları; daha çok metalik demir-nikel alaşımından meydana gelir.
·
Taşlı-demir
göktaşları; hem metal hem de kaya materyali içerir.
Modern sınıflandırmalar,
göktaşlarını yapılarına, kimyasal ve izotopik bileşenlerine ve içerdiği minerale
göre çeşitli gruplara ayırır; örneğin, 2 mm'den küçük olan göktaşları mikrometeor
olarak adlandırılır. Dünya dışı göktaşları atmosfer ile bağlı kalmadan diğer
gök cisimlerine etki yapan nesnelerdir; Ay'da veya Mars'ta bulunurlar.
Bazı meteor tipleri; (a) Taşlı-demir meteor, (b) karbonlu kondritik meteor, (c) akhondritler,
taşlı meteor, (d) demirli meteor
https://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6k_ta%C5%9F%C4%B1
15 Eylül 2019
