Kırmızı Dev (red giant)

Bir kırmızı dev, stellar evrimin geç evresinde düşük veya orta kütleli (kabaca 0,3–8 güneş kütlesi (M)) aydınlık dev bir yıldızdır. Dış atmosferi şişirilmiş ve zayıftır; bu da yarıçapının büyük ve yüzey sıcaklığının 5000 K (4700 0C) veya daha düşük olmasına yolaçar. Kırmızı devin görünüşü sarı-turuncudan kırmızıya değişir. Spektral tipleri K ve M olup, aynı zamanda S sınıfı yıldızları ve çoğu karbon yıldızıni da kapsar.

Kırmızı devler, enerji üretimlerine bağlı olarak farklılıklar gösterir:

·         En yaygın kırmızı devler, inert bir helyum çekirdeği çevreleyen bir kabukta hidrojeni helyuma dönüştürmeye devam eden kırmızı-dev daldaki (RGB) yıldızlardır.

·         Yatay dalın soğuk yarısındaki kırmızı-küme yıldızlar, üçlü-alfa prosesiyle çekirdeklerinde helyumu karbona ergitir.

·         Dejenere bir karbon-oksijen çekirdeğinin dışında helyum yakan bir kabuğa ve bunun hemen ötesinde hidrojen yakan bir kabuğa sahip asimptotik dev dallı (AGB) yıldızlar.

Bilinen parlak yıldızların çoğu kırmızı devlerdir, çünkü aydınlıktırlar ve oldukça yaygındırlar. K0 RGB yıldız Arcturus 36 ışıkyılı uzaklıkta ve Gamma Crucis 88 ışıkyılı uzaklıktaki en yakın M sınıfı devdir.


Mira, ultraviyole ve görünür ışıkta bir değişken asimptotik dev dal kırmızı devi


Bir Güneş-benzeri yıldızın, doğumundan (sol taraf), milyarlarca yıl sonra kırmızı bir deve (sağda) dönüşmesine kadar olan yaşamının izi


Parlak sarmal gökada IC 5201 ile birlikte kırmızı dev π1 Gruis (ortada) ve π2 Gruis (solda) (ESO/Digitized Sky Survey)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Red_giant

7 Mart 2021

 

GERİ (yıldız)
GERİ (spektral sınıflandırma)