Bir hiperdev (aydınlık sınıfı 0 veya Ia+), stellar rüzgarları nedeniyle son derece yüksek bir aydınlığa ve kütle kaybına sahip çok nadir bir yıldız türüdür.
Hiperdev terimi, MKK (Yerkes spektral sınıflandırma,)
sisteminde aydınlık sınıfı 0 (sıfır) olarak tanımlanır. Ancak bu tanım, sarı
hiperdevler, RSG’ler (kırmızı hiperdevler) veya emisyon spektralı mavi B(e)
süperdevler gibi iyi tanımlanmış belirli gruplar dışında, literatürde veya
yayınlanmış spektral sınıflandırmalarda nadiren görülür.
Daha yaygın olarak kullanılan tanımlamalarda hiperdevler, Ia-0 veya Ia+ olarak
sınıflandırılır, ancak kırmızı süperdevlere bu spektral sınıflandırmalar nadiren
atanır.
Bu yıldızlar, stellar evrim, özellikle yıldız oluşumu,
kararlılık ve süpernova olarak beklenen ölümleri ile ilgili olgularla ilgili
olduğundan Gökbilimcilerin araştırmaları kapsamındadır.
Hiperdevlerin incelenmesi nadir olmaları nedeniyle zordur.
Birçok hiperdev oldukça değişken spektrumlara sahiptir:
· Aydınlık mavi değişkenler; bazı aydınlık mavi değişkenler, varyasyon
döngülerinin en azından bir kısmında hiperdevler olarak sınıflandırılır (Eta
Carinae, P Cygni, S Doradus, V4029 Sagittarii, V905 Scorpii, HD 6884, HD
269700, LBV 1806-20)
· Mavi hiperdevler; genellikle B sınıfı, bazen geç O veya erken A tip (AS 314, BP Crucis, Cygnus OB2-12, HD 32034, HD 37974, HD 80077, HD 268835, HD 269781, HD 269661, HD 269604, HDE 269128, HT Sagittae, V430 Scuti, V452 Scuti)
· Sarı hiperdevler; geç A -K spektrumlu sarı hiperdevler (HD 33579, IRAS 17163-3907, IRC+10420, Rho Cassiopeiae, V382 Carinae, V509 Cassiopeiae, V766 Centauri (HR 5171A), V1427 Aquilae, V915 Scorpii)
· Kırmızı hiperdevler; M tip spektra (NML Cygni, WOH G64,
Westerlund 1-26, VY Canis Majoris, S Persei, VX Sagittarii)
https://en.wikipedia.org/wiki/Hypergiant
12 Mart 2021
