Galaksi Filament (galaxy filament)

Fiziksel kozmolojide, galaksi filamentler (alttürler: süperküme kompleksler, galaksi duvarları ve galaksi tabakaları), evrendeki bilinen en büyük yapılardır. Evrendeki büyük boşluklar arasındaki sınırları oluşturan, tipik uzunluğu 200–500 milyon ışık yılı olan masif, iplik benzeri oluşumlardır. Filamentler gravitasyonal olarak bağlı galaksilerden oluşur. Pek çok galaksinin birbirine çok yakın olduğu parçalara süperküme denir. 

Oluşum

Evrenin evriminin standart modelinde, galaktik filamentler, karanlık maddenin ağ benzeri dizileri boyunca oluşur ve onları takip eder. Bu oluşumların, Evrenin yapısını çok büyük ölçeklerde belirlediği düşünülmektedir. Karanlık madde gravitasyonal olarak baryonik maddeyi çeker ve astronomların gördüğü, süper galaktik kümelerin uzun, ince duvarlarını oluşturan bu ‘normal’ maddedir. 

Keşif

Süperkümelerden daha büyük yapıların keşfi 1980'lerin sonlarında başladı.

1987; Hawaii Üniversitesi Astronomi Enstitüsü'nden gökbilimci R. Brent Tully, Pisces–Cetus Süperkümesi Kompleksi adını verdiği yapıyı tanımladı.

1989; CfA2 Great Wall keşfedildi

2003; Sloan Great Wall keşfedildi.

11 Ocak 2013; Central Lancashire Üniversitesi'nden Roger Clowes liderliğindeki araştırmacılar, büyük bir kuasar grubu olan Huge-LQG'NİN keşfini açıkladı.

Kasım 2013; Gama ışını patlamalarını referans noktası olarak kullanan gökbilimciler, 10 milyar ışık yıllı genişliğe sahip, son derece devasa bir filament olan Herkül-Corona Borealis Great Wall’ı keşfettiler.

x konumunda bulunan bir galaksinin (filament ve küme ile)

 şematik tanımı

Galaksi filamentler, duvarlar ve boşluklar ağ benzeri 

yapılar oluşturur

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Galaxy_filament

26 Kasım 2020

 

GERİ (evren)

GERİ (evren’in yapısal oluşumu)
GERİ (genişletilmiş objeler)
GERİ (kozmik skala)