W Ursae Majoris (w ursae majoris)

W Ursae Majoris (W UMa), Ursa Major’ın (Büyükayı) kuzey takımyıldızında bulunan bir ikili yıldız sistemi için değişken yıldız tanımlamasıdır. Çıplak gözle görülemeyecek kadar soluk olan yaklaşık 7.9 görünür bir görsel büyüklüğü vardır. Ancak küçük bir teleskopla görüntülenebilir. Paralaks ölçümleri bunu, Yer’den kabaca 169 ışık-yılı (52 parsek) uzağa yerleştirir.

1903 yılında, bu sistemin aydınlıklığının, Alman gökbilimciler Gustav Müller ve Paul Kempf tarafından değişiklik gösterdiği bulundu. O zamandan beri, ‘W Ursae Majoris değişkenleri’ adı verilen bir değişken yıldız sınıfının prototipi ve aynı adı haline geldi.

Bu sistem, 0.3336 gün veya sekiz saat 26 saniyelik bir periyotla sıkı, dairesel bir yörüngede bulunan bir çift yıldızdan oluşur. Her yörünge döngüsü sırasında, her yıldız diğerini gölgede bırakır ve bu da büyüklüğünde bir azalmaya neden olur. Çiftin maksimum büyüklüğü 7.75 tir. Birincil tutulum sırasında, net büyüklük 0.73 azalırken, ikincil tutulumda 0.68 (büyüklük) azalmaya neden olur.

Sistemin yörünge periyodu, 1903'ten bu yana, kütle aktarımının veya magnetik alanların frenleme etkilerinin bir sonucu olarak değişmiştir. Yıldızların yüzeyinde yıldız lekeleri gözlemlendi ve güçlü X-ışını emisyonları tespit edildi, bu da W Ursae Majoris değişkenlerinde ortak olan yüksek düzeyde bir magnetik aktiviteye işaret ediyor. Bu magnetik aktivite, meydana gelen kütle transferinin zamanlamasını ve büyüklüğünü düzenlemede rol oynayabilir.

W Ursae Majoris, ADS 7494B adında 12. büyüklükte bir eş yıldıza sahiptir. Uzayda birlikte hareket ediyor olabilirler.


Üst sıra: yarı-bağımsız bir ikili, Orta sıra: Roch-lob taşması ile diğer yıldızın etrafında bir yığılma diski oluşturan yarı-bağımsız bir ikili, Alt sıra: her iki yıldızı da kapsayan ortak bir zarfta aşırı-temaslı bir ikili (kaynak: eclipsing binary)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/W_Ursae_Majoris

20 Mart 2022

 

GERİ (astronomik obje)
GERİ (basit bedenler)
GERİ (ekstrinsik değişken)