Asteroit:
Yörüngeleri çoğunlukla Mars ile Jüpiter gezegenleri arasında kalan
gökcisimleridir. Haziran 2014 itibarıyla Küçük Gezegen Merkezi (Minor Planet
Center) tarafından iç ve dış güneş sisteminde 1 milyonun üzerinde cisim tanımlanmıştır.
Uydusu olan asteroitler de vardır (örneğin, İda).
Astronomik Birim (AU
veya AB): Gök bilimciler, güneş sistemi içindeki uzaklıkları genellikle AB
ile ölçer. Bir AB, Güneş ile Dünya arasındaki yaklaşık uzaklıktır ve kabaca
149.598.000 km.'dir. Plüton Güneş'ten yaklaşık 38 AB uzaktayken Jüpiter ~ 5,2
AB uzaklıktadır. Yıldızlararası uzaklık birimlerinin en bilineni olan bir ışık
yılı ~ 63.240 AB'dir.
Cüce
Gezegen: 24 Ağustos 2006'da Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından,
Plüton ile birlikte, Eris, Ceres, Haumea ve Makemake yeni 'Cüce Gezegen'
sınıflaması içerisinde tanımlandı. Cüce gezegenler, kütle çekimleri dairesel
bir şekle sahip olmalarına yeten fakat yörüngeleri etrafındaki diğer cisimleri
temizlemeye yetmeyen gök cisimleridir.
Dağınık
Disk: Dağınık Disk, güneş sisteminde, Neptün ötesi cisimlerin bir alt
kümesi olan küçük gezegenlerin bulunduğu uzak bir bölgedir. Dağınık Disk'in en
yakın kısmı, simit şeklinde olan bir cisim bölge olan Kuiper Kuşağı ile
kesişir, en dışı ise Güneş'ten çok daha uzağa kadar uzanır ve kuşaktan çok
aşağıya ve yukarıya uzanan bir tutuluma sahiptir.
Karasız yapısı yüzünden, astronomlar
günümüzde Dağınık Disk'i, diskten iç güneş sistemine doğru gitme sürecinin
ortasında olan ve Jüpiter ile Neptün arasında bulunan bir takım buzlu kütle
olan centaurlarla birlikte pek çok periyodik kuyruklu yıldızın kaynağı olarak
görmektedir. Sonuç olarak, dev gezegenlerin yarattığı tedirginlik bu tür
cisimleri Güneş'e doğru gönderir ve periyodik bir kuyruklu yıldız haline
gelmelerini sağlar. Pek çok Oort bulutu cisminin de diskten kaynaklandığı
düşünülmektedir.
Doğal
uydular: Doğal uydular (ya da aylar) Güneş'in çevresinde değil de gezegenlerin,
cüce gezegenlerin ya da küçük güneş sistemi cisimlerinin etrafında dolanan gök
cisimleridir.
Gaz
Devi: Bir yıldızı oluşturan bulutsunun içeriğinin %99’u veya daha fazlası sadece
Hidrojen ve Helyum gazlarından ibarettir. Bunlar, ayrıca evrende en fazla
bulunan, neredeyse tüm evreni oluşturan elementlerdir. Tipik bir yıldız oluşum
bulutsusunun %24’ü Helyum, %74’ü de Hidrojen gazıdır (±
%1). Kalan çok küçük miktar ise, bildiğimiz
silisyum, karbon, oksijen, azot vs. gibi elementlerdir.
Gaz devi terimi, büyük bölümü gazlardan
(veya kütle çekimi sebebiyle sıvılaşmış gaz) oluşan gezegenler için kullanılır.
Yaygın kabul gören modellere göre, ortaya çıkmakta olan bir yıldızı çevreleyen
ve içinde gezegenlerin oluştuğu gaz ve toz diskinin yıldıza yakın iç
kısımlarında ağır metaller ve kayaçlar toplanırken, hafif gazlar ve buz
parçacıkları diskin dış kısımlarında toplanıp Jüpiter, Satürn gibi gaz devi
gezegenleri meydana getirir.
Gezegen:
Güneş'in etrafında dolanan, kendine küresel bir biçim verecek kadar kütlesi
olan ve yörüngesinin yakın çevresini (doğal uyduları dışında) temizlemiş gök
cisimleridir. Bilinen sekiz gezegen vardır: Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter,
Satürn, Uranüs ve Neptün.
Dokuzuncu Gezegen veya Gezegen 9 (Planet
Nine) güneş sisteminin dışında, farazi ve kuramsal bir dev gezegendir. Dokuzuncu
gezegenin boyutu Dünya gezegeninin 10 katıdır. Bu gezegenin varlığı, Kuiper
Kuşağı'ndaki Neptünötesi Cisimlerin olağandışı yörünge rotasyonundan tahmin
edilmiştir.
Günberi,
Günöte: Bir gezegenin Güneş'ten olan uzaklığı kendi yılı boyunca değişir.
Güneş'e en çok yaklaştığı duruma günberi, en uzak olduğu duruma da günöte
denir.
Küçük
Güneş Sistemi Cisimleri: Gezegen ve Cüce gezegenlerden kalan ve Güneş'in
etrafında dolanan gök cisimleridir.
Neptün
ötesi cisim (NÖC): Güneş sisteminde bulunup ortalama yörüngesi Neptün'ün ortalama
yörüngesinden daha büyük olan bütün gök cisimlerine verilen addır. Uzayın bu
bölümünde kalan Kuiper kuşağı, Oort bulutu ve Dağınık disk cisimleri bu
kategoridendir.
Uydu: Uydu, bir
gezegenin ya da başka bir uydunun etrafında belirli bir yörüngede dönen gök
cismidir. Yapay uydulardan ayırmak amacıyla doğal uydu veya tabii uydu olarak
da adlandırılır.
Yıldız:
Ağırlıklı
olarak hidrojen ve helyumdan oluşan, yoğun ve karanlık uzayda ışık saçan,
gökyüzünde bir nokta olarak görünen plazma küresidir. Bir araya toplanan
yıldızların oluşturduğu gökadalar gözlemlenebilir evrenin hâkimidir. Dünya'dan
çıplak gözle görülebilen yaklaşık 6 bin dolayında yıldız vardır ve Dünya'ya en
yakın yıldız, aynı zamanda Dünya üzerindeki yaşamın kaynağı da olan Güneş'tir.
https://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%BCne%C5%9F_Sistemi
5 Eylül 2019
