Phobos, Ay (Phobos, moon)

Phobos (sistematik atama: Mars I), Mars'ın iki doğal uydusu arasında en içteki ve daha büyük olanıdır, diğeri Deimos'tur. İki uydu, 1877'de Amerikalı astronom Asaph Hall tarafından keşfedildi. Adını Ares'in (Mars) oğlu ve Deimos'un ikiz kardeşi Yunan korku ve panik tanrısı Phobos'tan almıştır.

Phobos, ortalama yarıçapı 11 km (7 mil) olan küçük, düzensiz şekilli bir objedir. Phobos, Mars yüzeyinden 6000 km (3700 mil) uzakta, ana gövdesine bilinen diğer tüm gezegensel aylardan daha yakın bir yörüngede döner. O kadar yakındır ki, Mars'ın yörüngesinde, Mars'ın döndüğünden çok daha hızlı döner ve bir yörüngeyi sadece 7 saat 39 dakikada tamamlar. Sonuç olarak, Mars yüzeyinden batıda yükseliyor, gökyüzünde 4 saat 15 dakika veya daha kısa sürede hareket ediyor ve her Martian günde iki kez doğuda batıyor gibi görünüyor.

Phobos, sadece 0.071 albedo ile Solar Sistemdeki en az yansıtıcı gövdelerden biridir. Yüzey sıcaklıkları, güneşli tarafta yaklaşık -4 °C (25 °F) ile gölgeli tarafta -112 °C (-170 °F) arasında değişir. Tanımlayıcı yüzey özelliği, ay yüzeyinin önemli bir bölümünü kaplayan büyük çarpma krateri Stickney'dir. Yüzey aynı zamanda birçok oyuğa da ev sahipliği yapıyor, bu olukların nasıl oluştuğuna dair sayısız teori vardır.

Görüntüler ve modeller, Phobos'un gelgit etkileşimleriyle parçalanan ince bir kabuk tarafından bir arada tutulan bir moloz yığını olabileceğini gösteriyor. Phobos, Mars'a yılda yaklaşık 2 cm yaklaşıyor ve 30 ila 50 milyon yıl içinde ya gezegenle çarpışacağı ya da bir gezegen halkası oluşturacağı tahmin ediliyor.


(a) Mars Keşif Yörünge Aracından *stickney kraterli Phobos'un **false color görüntüsü, (b) Phobos'un Mars Global Surveyor tarafından 1 Haziran 2003'te çekilmiş ayrıntılı bir görüntüsü

 

*Stickney, Phobos'taki en büyük kraterdir, 9 km (5.6 mil) çapında olup ay yüzeyinin önemli bir bölümünü kaplar.** False color, elektromagnetik spektrumun visible veya non-visible kısımlarında kaydedilen görüntüleri renkli olarak görüntülemek için kullanılan bir grup renk oluşturma yöntemidir.)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Phobos_(moon)

6 Şubat 2023

 

GERİ (güneş sistemi tablo-2)