Onay Bütünselliği (confirmation holism)

Bilim felsefesinde epistemolojik bütünselleşme (holizm) olarak da adlandırılan onay bütünselliği, hiçbir bireysel ifadenin ampirik bir testle doğrulanamayacağı veya onaylanamayacağı, yalnızca bir dizi ifadenin (bir teori gibi) böyle olabileceği görüşüdür. Bütünselleşme, Willard Van Orman Quine'e atfedilir. Quine, Pierre Duhem'in fiziksel teorideki belirsizlik sorununu, tüm bilgi iddialarını kapsayacak şekilde genişleterek holizm kavramını motive etti.

Duhem'in fikri, kabaca, herhangi bir türdeki hiçbir teorinin tek başına test edilemeyeceği, sadece diğer hipotezlerin arka planına yerleştirildiğinde incelenebileceğiydi. Quine, bu arka planın yalnızca bu tür hipotezleri değil, diğer şeylerin, matematiksel ve mantıksal teorilerimizi ve bilimsel teorilerimizi içeren tüm inanış ağımızı da içerdiğini düşündü. Bu son iddia bazen Duhem-Quine tezi olarak bilinir.

Quine tarafından öne sürülen iddia, bazıları tarafından karşı çıkılsa da kişinin, başarısızlığı inanış ağımızın başka bir kısmına atfeterek teorisini her zaman koruyabileceğidir. Kendi sözleriyle, ‘sistemin başka bir yerinde yeterince önemli ayarlamalar yaparsak, herhangi bir ifade ne olursa olsun doğru tutulabilir’.

Tahmin, onaylama ve yanlışlanabilirlik arasındaki ilişkiler (https://philarchive.org/archive/MOREH-3)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Confirmation_holism

27 Haziran 2021
20 Ekim 2023

 

GERİ (bilim felsefesi, filozofları)
GERİ (bilimin metateorisi)
GERİ (bilim felsefesi, tablo)