Neptün Ötesi Bölge (beyond neptune)

Neptün ötesi cisim (NÖC), güneş sisteminde bulunup ortalama yörüngesi Neptün'ün ortalama yörüngesinden daha büyük olan bütün gök cisimlerine verilen addır. Uzayın bu bölümünde kalan Kuiper kuşağı, Oort bulutu ve dağınık disk cisimleri bu kategoridendir.

Neptün ötesi bölgenin çoğunlukla kaya ve buzdan oluşmuş, oldukça çok sayıda küçük gezegencikten meydana geldiği kabul edilir. Bunların en büyüğünün çapı Dünya'nın beşte bir kadar, kütlesi ise Ay'dan daha küçüktür. Neptün'ün ötesindeki alan hâlâ büyük oranda keşfedilmemiş durumdadır.

Kuiper kuşağı, bölgenin ilk oluşumudur ve büyük ölçüde buzdan oluşmuştur. Güneş'ten 30- 50 AB (Astronomik Birim) uzaklıktadır. Bölgenin kısa periyotlu kuyruklu yıldızların doğduğu yer olduğu düşünülmektedir.

Bilinen en büyük NÖC, 2005'te ilk kez gözlenen Eris, ikinci büyük NÖC ise Plüton'dur. Plüton 1930 yılında keşfedildiğinde güneş sisteminin dokuzuncu gezegeni olarak değerlerdirilmişti, ancak 2006’da resmî bir ‘gezegen tanımı’nın kabulünden sonra bu tanım değişmiştir.

Dağınık disk, Kuiper kuşağı ile örtüşür ama daha da dışarıya doğru uzanır. Dağınık diskte bulunan gök cisimlerinin Kuiper kuşağından geldiğine inanılır. Bu gök cisimleri, Neptün'ün oluşum aşamasında dışarı doğru hareketi sırasında meydana gelen kütleçekimsel etkiler sonucunda kararsız yörüngelere saçılmışlardır.


Neptün-ötesi cisimlerin dağılımı; Dağınık (saçılmış) disk, diyagramın çok daha sağına kadar devam eder.


Bilinen en büyük Neptün ötesi cisimlerin Dünya'ya göre büyüklükleri


Neptün-ötesilerin renkleri; NÖCler mâvi-griden kırmızıya kadar çok çeşitli renklerdedir


En büyük NÖC’lerin bağıl büyüklük, aklılık ve renklerinin resimlendirilişi


Karakteristik olarak büyük (parlak) cisimler eğimli yörüngelerde dönerlerken, değişmez düzlem çoğunlukla küçük ve sönük olan cisimleri toplar. Sedna dışında Eris, Charon ve Orcus gibi büyük NÖC’lerin nötraldir. Nispeten daha sönük olan cisimlerin ve tamamının ortalaması kırmızımsıdır. Bu farklılık, en büyük cisim yüzeylerinin buzla kaplı olduğu ve böylece kırmızı ve daha koyu bölgeleri altında sakladığı görüşünü ortaya koyar.


https://en.wikipedia.org/wiki/Trans-Neptunian_object
https://tr.wikipedia.org/wiki/Nept%C3%BCn_%C3%B6tesi_cisim

10 Eylül 2019


GERİ (astrofizik)
GERİ (güneş sistemi)
GERİ (astronomik cisim)