Lunar Jeolojik Zaman Skalası (lunar geologic timescale)

Lunar jeolojik zaman skalası (veya selenolojik zaman skalası), Ay’ın tarihini genel olarak tanınan beş periyoda ayırır:

1. Pre-Nectarian: Lunar jeolojik zaman skalasının pre-Nectarian (Nectarian öncesi) periyodu, 4533 milyar yıl öncesinden (Ay'ın ilk oluşum zamanı), Nectaris Havzası'nın büyük bir darbeyle oluştuğu 3920 milyar yıl öncesine kadar uzanıyor. Bunu Nectarian periyodu izler.

2. Nectarian: Lunar jeolojik zaman skalasının Nectarian periyodu 3920 milyon yıl öncesinden 3850 milyon yıl öncesine kadardır. Nectaris havzası ve diğer büyük havzaların büyük darbe olaylarıyla oluştuğu dönemdir. Nectaris'ten atılan parçalar (ejecta), lunar dağlık bölgelerinde bulunan yoğun kraterli arazinin üst kısmını oluşturur.

3. Imbrian (Geç ve Eken çağlar): Lunar jeolojik zaman skalasında Geç Imbriyen çağı 3800 milyon yıl ile yaklaşık 3200 milyon yıl önce meydana gelmiştir. Lunar havzaların altındaki mantonun kısmen eridiği ve onları bazaltla doldurduğu dönemdir. Lunar jeolojik zaman skalasında, Erken Imbrian çağı 3850 milyon yıl ile yaklaşık 3800 milyon yıl önce meydana geldi; bu, iç solar sisteminin Geç Ağır Bombardıman’ının sonuyla örtüşüyor.

4. Eratosthenian: Lunar jeolojik zaman skalasındaki Eratosthenian periyodu 3200 milyon yıl öncesinden 1100 milyon yıl öncesine kadardır. Adını, sonraki darbelerle önemli derecede aşınmayan, ancak aynı zamanda bir ışın sistemine sahip olmayan bir yüzey de dahil olmak üzere, bu çağın tipik kraterlerinin özelliklerini gösteren Eratosthenes kraterinden almıştır.

5. Copernican: Lunar jeolojik zaman skalasındaki Copernican periyodu yaklaşık 1,1 milyar yıl öncesinden günümüze kadar uzanır. Copernican periyodunun temeli, parlak, optik olarak olgunlaşmamış ışın sistemlerine sahip darbe kraterleri tarafından tanımlanır. Copernicus krateri, ışınlanmış kraterlerin önemli bir örneğidir, ancak Copernican periyodunun temelini işaretlemez.

Bu zaman skalasının sınırları, lunar yüzeyini değiştiren büyük çarpma olayları, zamanla krater oluşumundaki değişiklikler ve jeolojik birimler üzerine bindirilmiş kraterlerin boyut-frekans dağılımı ile ilgilidir.

Bu priyotlar için mutlak yaş, lunar yüzeyinden elde edilen örneklerin radyometrik tarihlemesi ile sınırlandırılmıştır. Bununla birlikte, bazı önemli olayların yaşları hakkında hala çok fazla tartışma vardır, çünkü lunar regolit örneklerini Ay'daki jeolojik birimlerle ilişkilendirmek zordur ve çoğu lunar radyometrik yaş, yoğun bombardıman geçmişinden oldukça etkilenmiştir.

Lunar stratigrafi

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Lunar_geologic_timescale

11 Ekim 2020

 

GERİ (ay)
GERİ (ayda bilim)
GERİ (ayın jeolojisi)