Kimyasal Kinetik (chemical kinetics)

Kimyasal kinetik (reaksiyon kinetiği olarak da bilinir), fiziksel kimyanın, kimyasal reaksiyonların hızlarını anlamakla ilgilenen dalıdır. Bir reaksiyonun meydana geldiği yönle ilgilenen, ancak kendi başına onun hızı hakkında hiçbir şey söylemeyen kimyasal termodinamikten farklıdır. Kimyasal kinetik, deneysel koşulların bir kimyasal reaksiyonun hızını nasıl etkilediğine dair araştırmaları ve reaksiyonun mekanizması ve geçiş halleri hakkında bilgi vermenin yanı sıra, bir kimyasal reaksiyonun özelliklerini de tanımlayabilen matematiksel modellerin yapımını içerir.

Reaksiyon hızını etkileyen faktörler

·        Reaktanların doğası: Reaktant moleküllerdeki bağların doğası ve kuvveti, bunların ürünlere dönüşme hızını büyük ölçüde etkiler.

·        Fiziksel hal: Bir reaktantın fiziksel durumu (katı, sıvı veya gaz) da değişim hızının önemli bir faktörüdür.

·        Katı hal yüzey alanı: Bir katıda, yalnızca yüzeyde bulunan partiküller bir reaksiyona dahil olabilir.

·        Konsantrasyon: Reaksiyonlar, reaktant türlerinin çarpışmalarından kaynaklanır, moleküllerin veya iyonların çarpışma sıklığı, konsantrasyonlarına bağlıdır.

·        Sıcaklık: Sıcaklık genellikle bir kimyasal reaksiyonun hızı üzerinde büyük bir etkiye sahiptir, daha yüksek sıcaklıktaki moleküllerin termal enerjileri daha fazladır.

·        Katalizör: Katalizör, bir kimyasal reaksiyonun hızını değiştiren ancak daha sonra kimyasal olarak değişmeden kalan bir maddedir, daha düşük bir aktivasyon enerjisinde yeni bir reaksiyon mekanizmasının oluşmasını sağlayarak reaksiyonun hızını arttırır.

·        Basınç: Gaz halindeki bir reaksiyonda basıncın arttırılması, reaksiyon hızını artırarak reaktantlar arasındaki çarpışma sayısını artırır, nedeni, bir gazın aktivitesinin, gazın kısmi basıncı ile doğru orantılı olmasıdır.

·        Işık absorpsiyonu: Bir kimyasal reaksiyon için aktivasyon enerjisi, bir reaktant molekülü uygun dalga boyundaki ışığı absorpladığında ve uyarılmış bir duruma yükseltildiğinde sağlanabilir.


(a) Kimyasal kinetik (https://edurev.in/t/210493/Index-Chemical-Kinetics), (b) bir katalizörün aktivasyon enerjisindeki etkisini gösteren deneysel bir çizim

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Chemical_kinetics

20 Ağustos 2023

 

GERİ (kimyanın dalları)
GERİ (kimya)