İnsanlı uzay uçuşu programları birçok ülke ve şirket tarafından yürütüldü, başlatıldı veya planlandı.
21. yüzyıla kadar, insanlı uzay uçuşu programları, askeri veya sivil
uzay ajansları aracılığıyla yalnızca hükümetler tarafından destekleniyordu.
2004 yılında özel olarak finanse edilen SpaceShipOne'ın piyasaya sürülmesiyle,
yeni bir insanlı uzay uçuşu programı kategorisi - ticari insanlı uzay uçuşu -
geldi.
2022'nin sonunda, üç ülke (Sovyetler Birliği / Rusya, Amerika Birleşik
Devletleri ve Çin) ve bir özel şirket (SpaceX) insanları Yer yörüngesine, ve
iki özel şirket (Scaled Composites ve Blue Origin) insanları yörünge altı bir
yörüngede fırlattı.
İnsan uzay uçuşunu neyin oluşturduğuna dair kriterler değişir.
Fédération Aéronautique Internationale, uzay uçuşunu 100 kilometrenin (62 mil)
üzerindeki herhangi bir uçuş olarak tanımlar. Amerika Birleşik Devletleri'nde
80 kilometre (50 mil) yükseklikte seyahat eden profesyonel, askeri ve ticari
astronotlara Birleşik Devletler Astronot Rozeti verilir.
|
Başarılı |
Vostok Programı (SSCB,
1956-1964), Merkür Projesi (ABD,
1959-1963), Kuzey Amerika X-15
(ABD, 1954-1968), Voskhod Programı
(SSCB, 1964-1965), Gemini Projesi
(ABD, 1965-1966), Soyuz Programı
(SSCB/Rusya, 1967–devam ediyor), Apollo
Programı (ABD, 1961–1975), Uzay Mekiği (ABD, 1972–2011), Çin İnsanlı Uzay Programı (Çin, 1992 – devam ediyor), SpaceShipOne / SpaceShipTwo (ABD, 2004 – devam ediyor), Dragon 2 (ABD, 2010 – devam ediyor), New Shepard (ABD, 2006 – devam ediyor) |
|
|
Başarılı |
Salyut İstasyonları
(SSCB, 1971-1986), Skylab (ABD,
1973–1974), Mir (SSCB/Rusya,
1986–2001), Uluslararası Uzay
İstasyonu (ABD, Rusya, Japonya, Avrupa, Kanada, 1998 – devam ediyor), Tiangong Programı (Çin, 2010 – devam
ediyor) |
|
|
Halen |
Dream Chaser (ABD, 2004 –
devam ediyor), Indian İnsanlı Uzay
Uçuş Programı (Hindistan, 2007 – devam ediyor), SPICA (Danimarka, 2008 – devam ediyor), Orel (Rusya, 2009 – devam ediyor), Ticari Mürettebat Programı (ABD, 2011–devam ediyor), New Glenn (ABD, 2012 – devam ediyor),
Starship (ABD, 2012-devam ediyor),
İran Mürettebatlı Uzay Gemisi Projesi
(İran, 2015 – devam ediyor), Artemis
Programı (ABD, 2017–devam ediyor), Ticari
Uzay İstasyonları (planlanan) |
|
|
Fırlatmadan (Bu bölümdeki programlar geliştirilmelerinin başladığı yıllara göre
sıralanmıştır) |
Man In Space Soonest
(ABD, 1957–1958), Dyna-Soar (ABD,
1957–1963), İnsanlı Orbital Geliştirme
Sistemi (ABD, 1962–1963), Sovyet
Orbital İstasyonu 1 (Sovyetler Birliği 1962–1965), İnsanlı Orbital Laboratuvarı (ABD, 1963–1969), Spiral Program (Sovyetler Birliği,
1965 - 1970'lerin sonu), Spiral
Program (Soviet Union, 1965 – late 1970s), TKS (Sovyetler Birliği, 1970–1991), Buran Programı (Sovyetler Birliği, 1976-1993), Shuguang (Çin, 1968-1972), Piloted FSW Programı (Çin,
1978-1980), Saenger (Almanya,
1985), HOTOL (İngiltere,
1986-1988), Zarya (Rusya,
1986-1989), Rockwell X-30 (ABD,
1986-1993), Hermes (ESA,
1987-1993), MAKS (Rusya,
1988-1991), HOPE-X (Japonya,
1980'ler-2003), RAKS (Rusya,
1993–?), Kankoh-maru (Japonya,
1995), Ansari X Ödülü (Dünya,
1996–2004), Venturestar (ABD,
1996–2001), Fuji (Japonya, 2001), Hopper (ESA, 2000), Kliper (Rusya, 2004–2007), Proje Takımyıldız (ABD, 2004-2010), XCOR Lynx (ABD, 2008-2016), OPSEK (Rusya, 2009-2017) |
    |
https://en.wikipedia.org/wiki/Human_spaceflight_programs
22 Mart 2023
GERİ (solar sistem)
