İnsanlı uzay uçuşu (veya, mürettebatlı uzay uçuşu olarak da adlandırılır), genellikle, bir uzay aracında mürettebat veya yolcularla yapılan uzay uçuşudur; uzay aracı doğrudan sorumlu insan ekibi tarafından çalıştırılır. Uzay aracı, ayrıca, herhangi bir doğrudan insan müdahalesi olmadan Yer üzerindeki yer istasyonlarından veya otonom olarak uzaktan da çalıştırılabilir. Uzay uçuşu için eğitilmiş insanlara astronot (Amerikan veya diğer), kozmonot (Rus) veya taikonot (Çin) denir. Profesyonel olmayanlar, uzay uçuşu katılımcıları veya uzay yolcuları olarak anılır.
·
Uzaydaki ilk insan, 12 Nisan 1961'de Sovyetler
Birliği'nin Vostok programının bir parçası olarak fırlatılan Sovyet kozmonot
Yuri Gagarin'di.
·
5 Mayıs 1961'de Alan Shepard, Project
Mercury'nin bir parçası olarak uzayaki ilk Amerikalı oldu.
·
İnsanlar, ABD’nin Apollo programının bir parçası
olarak 1968 ile 1972 yılları arasında Ay'a dokuz kez seyahat ettiler.
·
İnsanlar, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS)
22 yıl 137 gün boyunca uzayda sürekli varlık gösterdiler.
·
15 Ekim 2003'te, ilk Çinli taykonot Yang Liwei,
Çin'in ilk insanlı uzay uçuşu olan Shenzhou 5'in bir parçası olarak uzaya
gitti.
·
Aralık 2022 itibariyle, insanlar Aralık
1972'deki Apollo
17 ay görevinden bu yana alçak Yer yörüngesinin ötesine geçmedi.
Şu anda kamusal veya ticari insanlı uzay uçuşu yapabilen programlara
sahip yegane ülkeler, Amerika Birleşik Devletleri, Rusya ve Çin’dir. Hükümet
dışı uzay uçuşu şirketleri, örneğin uzay turizmi veya ticari uzay araştırmaları
için kendi insanlı uzay programlarını geliştirmek için çalışıyorlar. İlk özel
insanlı uzay uçuşu lansmanı, 21 Haziran 2004'te SpaceShipOne ile yörünge altı
bir uçuştu. İlk ticari yörünge mürettebatı fırlatma, Mayıs 2020'de SpaceX
tarafından yapıldı ve NASA astronotlarını Amerika Birleşik Devletleri hükümet
sözleşmesi kapsamında ISS'ye taşıdı.
https://en.wikipedia.org/wiki/Human_spaceflight
20 Mat 2023
GERİ (solar sistem)
