İmmünoloji, tüm organizmalardaki bağışıklık sistemlerinin incelenmesini kapsayan bir biyoloji ve tıp dalıdır.
İmmünoloji,
hem sağlık hem de hastalık durumlarında bağışıklık sisteminin fizyolojik
işleyişini çizelgeler, ölçer ve kapsamlaştırır; örneğin,
·
İmmünolojik bozukluklarda (otoimmün hastalıklar,
aşırı duyarlılık, bağışıklık yetersizliği ve organ nakli reddi gibi) bağışıklık
sisteminin arızaları.
·
Bağışıklık sistemi bileşenlerinin in vitro
(canlı organizmaların dışında), in situ (doğada bulundukları yerlerde) ve in
vivo (canlı organizmalarda) fiziksel, kimyasal ve fizyolojik özellikleri.
İmmünolojinin
başta organ nakli, onkoloji, romatoloji, viroloji, bakteriyoloji, parazitoloji,
psikiyatri ve dermatoloji olmak üzere, tıbbın birçok disiplininde uygulama
alanı vardır.
Terim,
immünoloji üzerine çalışmalar yapan ve 1908'de Paul Ehrlich'le birlikte ‘bağışıklık
konusundaki çalışmaları nedeniyle’ Nobel Ödülü'nü alan Rus biyolog Ilya Ilyich
Mechnikov tarafından icat edildi.
Mechnikov,
Denizyıldızı larvalarına küçük dikenler iğneledi ve dikenleri çevreleyen sıra
dışı hücreleri fark etti. Bu, bütünlüğünü korumaya çalışan bedenin aktif
tepkisiydi. Vücudun kendisini yabancı bir cisme karşı savunduğu fagositoz olgusunu
ilk gözlemleyen Mechnikov'du.
Ehrlich
fareleri risin ve abrin zehirlerine alıştırdı. Onları küçük ama giderek artan
dozlarda risinle besledikten sonra, onların 'risine dayanıklı' hale
geldiklerini tespit etti. Ehrlich bunu aşılama olarak yorumladı, birkaç gün
sonra aşılama etkisinin başladığını ve birkaç ay sonra hala varlığını
sürdürdüğünü gözlemledi.
Latince
'muaf' anlamına gelen immunis etimolojik kökünden gelen bağışıklığın
tanımlanmasından önce, ilk doktorlar daha sonra bağışıklık sisteminin temel bileşenleri
olduğu kanıtlanacak organları tanımladılar. Bağışıklık sisteminin önemli
lenfoid organları timus, kemik iliği ve dalak, bademcikler, lenf damarları,
lenf düğümleri, geniz eti ve karaciğer gibi ana lenfatik dokulardır. Bununla birlikte,
bağışıklık sisteminin birçok bileşeni doğası gereği hücreseldir ve belirli
organlarla ilişkili değildir; daha ziyade vücutta bulunan çeşitli dokulara
gömülüdür veya dolaşımdadır.
Bağışıklık
Sistemi (immune system)
https://en.wikipedia.org/wiki/Immunology
14
Ağustos 2024
GERİ (biyoloji)
