Bağışıklık sistemi, organizmayı hastalıklardan koruyan biyolojik sistemlerden oluşan bir ağdır. Virüslerden parazit solucanlara kadar çok çeşitli patojenlerin yanı sıra kanser hücrelerini ve ağaç kıymığı gibi objeleri tespit edip bunlara yanıt vererek bunları organizmanın kendi sağlıklı dokusundan ayırır. Birçok türün bağışıklık sisteminin iki ana alt sistemi vardır.
·
Doğuştan gelen bağışıklık sistemi, geniş grup
durum ve uyaranlara önceden yapılandırılmış bir yanıt sağlar.
·
Adaptif bağışıklık sistemi, daha önce
karşılaştığı molekülleri tanımayı öğrenerek her uyarana özel bir yanıt sağlar.
Neredeyse
tüm organizmaların bir tür bağışıklık sistemi vardır. Bakteriler, viral
enfeksiyonlara karşı koruma sağlayan enzimler şeklinde temel bir bağışıklık sistemine
sahiptir. Diğer temel bağışıklık mekanizmaları eski bitki ve hayvanlarda
gelişti ve onların modern torunlarında da kaldı. Bu mekanizmalar arasında fagositoz,
defensinler adı verilen antimikrobiyal peptitler ve kompleman sistemi yer alır.
İnsanlar da dahil olmak üzere çeneli omurgalılar, patojenleri daha verimli bir
şekilde tanımaya uyum sağlama yeteneği de dahil olmak üzere, çok daha karmaşık
savunma mekanizmalarına sahiptir.
Uyarlanabilir
(veya kazanılmış) bağışıklık, aynı patojenle daha sonraki karşılaşmalara karşı
gelişmiş bir tepkiye yol açan bir immünolojik hafıza yaratır. Bu kazanılmış
bağışıklık süreci aşılamanın temelini oluşturur
Bağışıklık
sisteminin işlev bozukluğu otoimmün hastalıklara, inflamatuar hastalıklara ve
kansere neden olabilir. İmmün yetmezlik, bağışıklık sistemi normalden daha az
aktif olduğunda ortaya çıkar ve tekrarlayan ve yaşamı tehdit eden enfeksiyonlarla
sonuçlanır. İnsanlarda immün yetmezlik, şiddetli kombine immün yetmezlik gibi
genetik bir hastalığın, HIV/AIDS gibi edinilmiş durumların veya immünsüpresif
ilaç kullanımının sonucu olabilir. Otoimmünite, hiperaktif bir bağışıklık
sisteminin normal dokulara sanki yabancı organizmalarmış gibi saldırmasından
kaynaklanır. Yaygın otoimmün hastalıklar arasında Hashimoto tiroiditi, romatoid
artrit, tip 1 diyabet ve sistemik lupus eritematozus bulunur. İmmünoloji,
bağışıklık sisteminin tüm yönlerinin incelenmesini kapsar.
https://en.wikipedia.org/wiki/Immune_system
26
haziran 2024
GERİ (biyoloji)
