Gezegenimsi (planetesimal)

Gezegenimsiler (planetesimaller), ön-gezegensel disklerde ve enkaz disklerinde var olduğu düşünülen katı nesnelerdir. Chamberlin–Moulton planetesimal hipotezine göre, bunların kozmik toz tanelerinden oluştuğuna inanılıyor. Bunlar, yaklaşık 4.6 milyar yıl önce solar sistemdeki oluşumunun araştırılmasına yardımcı olurlar.

(Chamberlin-Moulton planetesimal hipotezi, 1905 yılında jeolog Thomas Chrowder Chamberlin ve astronom Forest Ray Moulton tarafından solar sisteminin oluşumunu tanımlamak için önerildi. 19. yüzyıldan beri hakim olan nebüler hipotezin Laplacian versiyonunun yerine önerildi. Chamberlin-Moulton hipotezi artık kabul edilmese de, planetesimals fikri modern teoride kaldı.)

‘Bir gezegenimsi (planetesimal), iç kuvveti self-gravite tarafından yönetilen ve yörünge dinamikleri gaz sürüklenmesinden fazla etkilenmeyen yörüngedeki cisimlerin birikimi sırasında ortaya çıkan katı bir objedir. Bu, solar nebuladaki yaklaşık 1 km'den daha büyük objelere karşılık gelir.’

Solar sistemdeki gezegenimsiler

Genellikle yaklaşık 3,8 milyar yıl önce, Geç Ağır Bombardıman olarak bilinen bir dönemden sonra, solar sistemdeki gezegenlerin çoğu sistemden, ya tamamen Oort bulutu gibi uzak eksantrik yörüngelere fırlatılmış, ya da dev gezegenlerden (özellikle Jüpiter ve Neptün) gelen düzenli gravitastonal dürtüler nedeniyle daha büyük objelerle çarpışmıştı. Phobos ve Deimos (Mars'ın ayları) ve dev gezegenlerin yüksek eğimli küçük aylarının çoğu gibi birkaç planetesimal, ay olarak yakalanmış olabilir.

Günümüze ulaşan gezegenimsiler, solar sistemin oluşumu hakkında bilgi içerdikleri için bilim için değerlidir; dış kısımları, kimyalarını değiştirebilecek yoğun solar radyasyona maruz kalmasına rağmen, iç kısımları oluşturulduklarından bu yana el değmemiş bozulmamış malzeme içerir. Bu, her planetesimali bir 'zaman kapsülü' yapar, bunların bileşimi, gezegen sistemimizin oluştuğu Solar Nebuladaki koşulları ortaya çıkarabilir.


486958 Arrokoth ( 2014 MU69)’un oluşum aşamalarını gösteren illüstrasyon


Genç yıldızlar HD 141943 ve HD 191089 ve bunların Hubble Space Telescope arşiv görüntülerinde, özel görüntüleme işlemleri kullanılarak elde edilen debris (yıldızlararası) diskler (24 Nisan 2014).

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Planetesimal

24 Ocak 2022

 

GERİ (astronomik obje)
GERİ (solar sistem)