Genel Rölativiteye Giriş (introduction to general relativity)

Genel rölativite (görelilik), 1907-1915 yılları arasında Albert Einstein tarafından geliştirilen bir gravitasyon teorisidir. Genel göreliliğe göre, kütleler arasında gözlenen kütleçekimsel etki, uzay-zaman eğilmesinden kaynaklanır.

Newton'un evrensel gravitasyon yasası, 20. yüzyılın başlarında iki yüz yıldan fazla bir süredir ‘kütleler arasındaki çekim kuvveti’nin geçerli bir tanımı olarak kabul edilmişti. Newton modelinde gravite, büyük nesneler arasındaki çekici bir kuvvetin sonucudur. Newton bu gücün bilinmeyen doğasından rahatsızdı, ancak temel çerçeve, hareketi tanımlamada son derece başarılıydı.

Deneyler ve gözlemler Einstein gravitasyon tanımının, Newton Yasası tarafından Merkür ve diğer gezegenlerin yörüngelerindeki dakika anomalileri gibi açıklanamayan çeşitli etkileri hesaba kattığını göstermektedir. Genel rölativite (görelilik), gravitasyonal dalgalar, merceklenme ve zaman dilatasyonu olarak bilinen zaman üzerindeki gravite etkisi gibi gravitenin yeni etkilerini de öngörür. Bu tahminlerin çoğu deneyler veya gözlemlerle (gravitasyonal-dalga astronomisi gibi) doğrulanmıştır.

Genel görelilik, modern astrofizikte önemli bir araç haline gelmiştir. Kara deliklerin, gravitasyonal etkinin ışığın bile kaçamayacağı kadar kuvvetli olduğu alan bölgelerinin mevcut anlayışı için temel sağlar. Kuvvetli gravitelerinin, bazı astronomik objelerden (aktif galaktik çekirdekler veya mikrokuasarlar gibi) yayılan yoğun radyasyondan dolayı olduğu düşünülmektedir. Genel görelilik aynı zamanda standart Big Bang kozmoloji modeli çerçevesinin bir parçasıdır.

Genel görelilik, sadece rölativistik gravite teorisi olmasa da, deneysel verilerle tutarlı olan en basit teoridir. Bununla birlikte temel olan genel göreliliğin kuantum fiziği yasalarıyla, tam ve tutarlı bir kuantum gravite teorisi üretmek için nasıl bağdaştırılabileceğidir.


Cassini uzay probuyla genel göreliliğin yüksek hassasiyet testinin tanımlanması; Yeryüzü ile prob (yeşil dalga) arasında gönderilen radyo sinyalleri, Güneş'in kütlesi nedeniyle uzay-zamanın (mavi çizgiler) çarpıtılmasıyla geciktirilir.

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Introduction_to_general_relativity

18 Mayıs 2021

 

GERİ (genel görelilik kuramı)
GERİ (gravitasyon ve görelilik)