Genel rölativite (GR), Albert Einstein tarafından 1907 ve 1915 yılları arasında geliştirilen ve 1915'ten sonra pek çok araştırmacının katkılarıyla geliştirilen bir gravitasyon (kütleçekim) teorisidir. Genel rölativiteye (göreliliğe) göre kütleler arasında gözlenen gravitasyonal çekim, bu kütleler tarafından uzay ve zamanın çarpıtılmasından kaynaklanır.
Genel göreliliğin ortaya çıkmasından önce Newton'un evrensel
gravitasyon yasası, iki yüz yıldan fazla bir süre, kütleler arasındaki çekim
kuvvetinin geçerli bir açıklaması olarak kabul edilmişti. Newton'un
formülasyonundan sonraki bir yüzyıl içinde dikkatli astronomik gözlemler, teori
ve gözlemler arasında açıklanamayan varyasyonları ortaya çıkardı. Newton
modeline göre gravite, masif objeler arasındaki çekici bir kuvvetin sonucuydu.
Newton’nun bile bu kuvvetin bilinmeyen doğasından rahatsız olmasına reğmen,
temel çerçeve hareketi tanımlamada son derece başarılıydı.
Ancak deneyler ve gözlemler, Einstein'ın tanımının, Merkür
ve diğer gezegenlerin yörüngelerindeki küçük anormallikler gibi, Newton yasası
tarafından açıklanamayan birkaç etkiyi açıkladığını göstermektedir. Genel
görelilik ayrıca, gravitasyonal dalgalar, gravitasyonal merceklenme ve
gravitasyonal zaman genişlemesi gibi gravitenin yeni etkilerini de öngörür. Bu
tahminlerin çoğu deney veya gözlemlerle doğrulanırken, diğerleri hâl araştırma
konularıdır.
Genel görelilik, modern astrofizikte temel bir araç haline
gelmiştir. Gravitasyonal çekiciliğin ışığın bile kaçamayacağı kadar güçlü
olduğu uzay bölgeleri olan kara deliklerin mevcut anlayışının temelini
oluşturur. Bazı astronomik objeler (aktif galaktik çekirdekler veya
mikrokuasarlar gibi) tarafından yayılan yoğun radyasyondan kuvvetli gravitenin
sorumlu olduğu düşünülmektedir. Genel görelilik aynı zamanda kozmolojinin
standart Big Bang modeli çerçevesinin bir parçasıdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_general_relativity
18 Mayıs 2021
GERİ
(genel görelilik kuramı)
GERİ
(gravitasyon ve görelilik)
