Fotojeokimya, fotokimya ve jeokimyayı, Yer’in yüzeyinin doğal bileşenleri arasında meydana gelen veya meydana gelebilecek ışığa bağlı kimyasal reaksiyonların incelenmesiyle birleştirir. Konuyla ilgili ilk kapsamlı inceleme, kimyager ve toprak bilimcisi Timothy A Doane tarafından 2017'de yayınlandı, ancak fotojeokimya terimi, birkaç yıl önce, ışığın neden olduğu mineral dönüşümlerinin Yer’in biyojeokimyasını şekillendirmedeki rolünü tanımlayan çalışmalarda bir anahtar kelime olarak ortaya çıktı; bu gerçekten de fotojeokimyasal çalışmanın özünü tanımlar, ancak tanıma başka yönler de kabul edilebilir.
Fotojeokimyanın
alanı
Bir
fotojeokimyasal reaksiyonun kapsamı, dolaylı olarak Yer’in yüzeyidir, çünkü güneş
ışığının mevcut olduğu yer burasıdır (her ne kadar kemilüminesans gibi
diğer ışık kaynakları fotojeokimyasal çalışmanın kesinlikle dışında
bırakılmayacak olsa da).
Arazi
bileşenleri arasında reaksiyonlar meydana gelebilir; bunlar arasında, kayalar,
toprak ve döküntüler ile, tortu ve çözünmüş organik madde gibi yüzey suyunun
bileşenleri; mineral aerosoller ve gazlar gibi kara veya su ile temastan doğrudan
etkilenen atmosferik sınır tabakasının bileşenleri sayılabilir.
Görünür
ve orta ila uzun dalga ultraviyole radyasyon, fotojeokimyasal reaksiyonlar için
ana enerji kaynağıdır; Yaklaşık 290 nm'den daha kısa olan ışığın dalga boyları
mevcut atmosfer tarafından tamamen absorplanır; bu nedenle, bugün Yer'inkinden farklı
atmosferler dikkate alınmadıkça pratik olarak önemsizdir.
Fotojeokimyasal
reaksiyonlar, canlı organizmalar tarafından kolaylaştırılmayan kimyasal
reaksiyonlarla sınırlıdır. Örneğin bitkilerde ve diğer organizmalarda fotosentez
içeren reaksiyonlar fotojeokimya olarak kabul edilmez, çünkü bu reaksiyonların
fizyokimyasal içeriği organizma tarafından kurulur ve bu reaksiyonların devam
etmesi için sürdürülmesi gerekir (yani organizma ölürse reaksiyonlar durur).
Buna karşılık, bir organizma tarafından belirli bir bileşik üretilir ve organizma
ölür ancak bileşik kalırsa, bu bileşik, kaynağı biyolojik olmasına rağmen (örneğin
biyojenik mineral çökeltileri veya bitkilerden suya salınan organik bileşikler)
bağımsız olarak bir fotojeokimyasal reaksiyona katılabilir.
Fotojeokimya
çalışması öncelikle doğal olarak oluşan materyallerle ilgilidir, ancak Yer'de bulunanları
temsil ettikleri veya bunlarla bir ilişkisi olduğu için diğer materyalleri
içerecek şekilde uzayabilir. Örneğin, fotokatalitik reaksiyonları incelemek
için laboratuvarda birçok inorganik bileşik sentezlenmiştir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Photogeochemistry
3 Eylül 2023
