Epistemolojik Anarşizm (epistemological anarchism)

Epistemolojik anarşizm, Avusturyalı bilim filozofu Paul Feyerabend tarafından geliştirilen, bilimin ilerlemesini veya bilginin büyümesini yöneten hiçbir yararlı ve istisnasız metodolojik kural olmadığını savunan bir epistemolojik teoridir. Teori bilimin sabit, evrensel kurallarla işleyişi fikrinin gerçekçi olmadığını, zararlı olduğunu ve bilimin kendisine zarar verdiğini ileri sürer.

‘Epistemolojik anarşizm’de ‘anarşizm’ teriminin kullanılması, teorinin metodolojik çoğulculuk formülünü yansıtıyordu; çünkü öncü bilimsel metotların doğruluk veya faydalı sonuçlar üzerinde bir tekeli yoktu.

Feyerabend, bilimin,

·         özgürleştirici bir hareket olarak başladığını,

·         zamanla giderek dogmatik ve katı hale geldiğini,

·         dolayısıyla giderek bir ideolojiye dönüştüğünü,

·         başarılarına rağmen bilimin bazı baskıcı özellikler kazanmaya başladığını,

·         bilimi dinden, büyüden veya mitolojiden ayırmanın bir çözümünün mümkün olmadığını

hissetti. Toplumu yönlendirmenin bir aracı olarak bilimin ayrıcalıklı egemenliğinin otoriter ve temelsiz olduğunu hissetti. Teorinin yayınlanmasıyla Feyerabend "bilimin en büyük düşmanı" unvanınıyla anılmaya başlandı.


Feyerabend’in rasyonellik tanımları; (a) değerler, (b) metafizik, (c) gerçekçilik ve algı, (d) yaşam biçimleri (https://core.ac.uk/download/pdf/159465239.pdf)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Epistemological_anarchism

24 Haziran 2021
20 Ekim 2023

 

GERİ (bilim felsefesi, filozofları)
GERİ (bilimin metateorisi)
GERİ (bilim felsefesi, tablo)