Don Hattı, Astrofizik (frost line, astrophysics)

Astronomi veya gezegen biliminde, kar hattı veya buz hattı olarak da bilinen donma (don) hattı, solar nebulada (protogezegensel disk), merkezi protostardan belirli bir mesafedir; protostar su, amonyak, metan, karbon dioksit ve karbon monoksit gibi uçucu bileşiklerin katı buz tanecikleri halinde yoğunlaşması için yeterince soğuk bir yıldızdır.

Her uçucu maddenin kendi kar hattı vardır (örn. karbon monoksit, nitrojen ve argon gibi), bu nedenle hangi malzemenin kar hattının kastedildiğini her zaman belirtmek gerekir. Tespit edilmesi zor olan malzemeler için bir izleyici gaz kullanılabilir; örneğin karbon monoksit için diazenilyum (N2H+) gibi.

Terim, toprak bilimindeki ‘don hattı’ kavramından alınmıştır.

Farklı uçucu bileşikler, protostar nebulada farklı kısmi basınçlarda (dolayısıyla farklı yoğunluklarda) farklı yoğunlaşma sıcaklıklarına sahiptir, bu nedenle ilgili donma hatları farklı olacaktır. Su buzunun kar hattı için gerçek sıcaklık ve mesafe, onu hesaplamak için kullanılan fiziksel modele ve teorik solar nebula modeline bağlıdır:

·         170 K, 2.7 AU’da (Hayashi, 1981)

·         143 K, 3.2 AU’da - 150 K, 3 AU’da (Podolak ve Zucker, 2010)

·         3.1 AU (Martin ve Livio, 2012)

·         ≈150 K, μm-boyutlu grainler için ve ≈200 K, km- boyutlu gövdeler için (D'Angelo ve Podolak, 2015)


Bir gezegenin uzaklığı oluşumunu nasıl etkiler? Brian Koberlein (PAH: Polisiklik aromatik hidrokarbonlar)

 

Sıcaklık - Güneş’ten mesafe grafiği (https://bit.ly/3nUvPyU)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Frost_line_(astrophysics)

8 Nisan 2023

 

GERİ (solar sistem)