Determinizm, tüm olayların daha önce varolan nedenlerle belirlendiği felsefi görüştür. Felsefe tarihi boyunca deterministik teoriler, çeşitli ve bazen örtüşen nedenler ve düşüncelerden türemiştir. Determinizmin karşıtı, bir tür indeterminizm (nondeterminizm) veya rastgeleliktir. Bazı filozoflar ikisinin uyumlu olduğunu iddia etse de, determinizm genellikle özgür irade ile karşılaştırılır. (Özgür irade, aracıların farklı olası eylem biçimleri arasında engellenmeden seçim yapma kapasitesidir.)
Determinizm genellikle, fizikte neden-ve-etki olarak bilinen
nedensel determinizm anlamına gelir;
belirli bir paradigma içindeki olayların, herhangi bir durumun (bir obje veya
olayın) tamamen önceki durumlar tarafından belirleneceği şekilde nedensellik
ile bağlı olduğu kavramıdır. Bu anlam, diğer bazı determinizm çeşitlerinden
ayırt edilebilir.
Determinizm, insan eylemlerinin sebepler, güdüler ve
arzularla kendi kaderini tayin etmesi olan self-determinasyonla karıştırılmamalıdır.
Determinizm, hayatımızdaki bilişsel süreçlerimizi etkileyen etkileşimlerle
ilgilidir. Hayatımızda yaptıklarımızın nedeni ve sonucu ile ilgilidir. Neden ve
sonuç, bilişsel süreçlerimizde her zaman birbirine bağlıdır. Bir gözlemcinin
bir obje veya insan hakkında yeterli bilgiye sahip olması durumunda,
gözlemcinin o objenin veya insanın her hareketini tahmin edebileceğini varsayar.
Determinizm seyrek olarak, mükemmel tahminin pratikte mümkün olmasını
gerektirir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Determinism
2 Haziran 2021
20 Ekim 2023
GERİ
(bilim felsefesi, filozofları)
GERİ
(bilimin metateorisi)
GERİ
(bilim felsefesi, tablo)
GERİ
(felsefe, TABLO)
