Dağınık (veya saçılmış) disk, geniş trans-Neptünyen objelerı ailesinin bir alt kümesi olan buzsu küçük solar sistem gövdeleri tarafından, seyrek olarak doldurulan solar sistemdeki uzak bir dairesel disktir. Dağınık disk objeleri (SDO'lar) 0.8 kadar yüksek yörünge eksentrisitelerine, 400 kadar yüksek eğimlere ve 30 astronomik birimden (4.5 × 109 km; 2.8 × 109 mi) büyük günberiye sahiptir. Bu aşırı yörüngelerin, gaz devleri tarafından gravitasyonal ‘dağılımının (saçılımının)’ sonucu olduğu düşünülüyor, objeler, Neptün gezegeninin pertürbasyona maruz kalmaya devam ediyor. (Gezegenlerin oluşturduğu gravite nedeni ile Kepler yasalarından sapmalar ‘pertürbasyon’ olarak adlandırılır.)
En yakın dağınık-disk objeleri Güneş'e yaklaşık 30-35 AU
kadar yaklaşsa da, yörüngeleri 100 AU'nun çok ötesine uzanabilir, bu, dağınık
objelerin, solar sistemdeki en soğuk ve en uzak objeler arasında bulunmasına
yolaçar. Dağınık diskin en iç kısmı, geleneksel olarak Kuiper kuşağı olarak
adlandırılan yörüngedeki objelerin bir torus (simit şeklindeki) bölgesi ile
örtüşür, ancak dış sınırları, Kuiper kuşağına göre Güneş'ten çok daha uzağa ve
ekliptiğin yukarı ve aşağısına kadar gider.
Kararsız doğası nedeniyle, asronomlar artık dağınık diski
solar sistemdeki çoğu periyodik kuyrukluyıldızın orijini olarak görüyorlar;
centaurlar, Jüpiter ve Neptün arasındaki buzsu cisimlerin bir popülasyonu, bir
nesnenin diskten iç solar sisteme geçişinde ara aşamadır.
Sonunda, dev gezegenlerden gelen pertürbasyonlar, bu tür objeleri
Güneş'e göndererek onları periyodik kuyrukluyıldızlara dönüştürür. Önerilen
Oort bulutunun birçok objesinin de saçılmış diskten kaynaklandığı
düşünülmektedir. Ayrılmış objeler, dağınık disk objelerinden keskin bir şekilde
farklı değildir ve Sedna gibi bazılarının bazen bu gruba dahil olduğu
düşünülmüştür.
https://en.wikipedia.org/wiki/Scattered_disc
2 Nisan 2022
GERİ (gezegen sistemi)
GERİ (astronomik obje)
GERİ (minör gezegenler)
GERİ
(küçük solar sistem)
GERİ
(cüce gezegenler, genel)
