Blazar (Blazar)

Bir blazar, bir gözlemciye doğru yönlendirilmiş göreceli bir jete (yaklaşık ışık hızında hareket eden iyonize maddeden oluşan bir jet) sahip aktif bir galaktik çekirdektir (AGN). Jetten elektromagnetik radyasyonun göreceli olarak ışınlanması, blazarların, jet Yer’den uzağa yönlendirilmiş olsaydı olacağından çok daha parlak görünmesini sağlar.

Blazarlar, elektromagnetik spektrumda güçlü emisyon kaynaklarıdır ve yüksek enerjili gama ışını fotonlarının kaynakları oldukları gözlemlenir. Blazarlar oldukça değişken kaynaklardır ve genellikle kısa zaman dilimlerinde (saatler - günler) parlaklıkta hızlı ve dramatik dalgalanmalar yaşarlar. Bazı blazar jetleri, jetteki malzemenin gözlemciye neredeyse ışık hızında hareket etmesinin bir başka sonucu olan görünür, süperluminal (süperaydınlık) hareket sergiler.

Blazar kategorisi, BL Lac objelerii ve optik şiddetli değişken (OVV) kuasarları içerir. Genel olarak kabul edilen teori, BL Lac objelerin düşük-güçlü radyo galaksileri olduğu, OVV kuasarlarının ise güçlü-radyo kuasarlar olduğudur. ‘Blazar’ adı, 1978'de astronom Edward Spiegel tarafından bu iki sınıfın birleşimini belirtmek için verildi.

Görünür-dalga boyu görüntülerinde, çoğu blazar kompakt ve nokta gibi görünür, fakat yüksek-çözünürlüklü görüntüler, bunların eliptik galaksilerin merkezinde yeraldıklarını ortaya çıkarır.

Blazarlar astronomi ve yüksek-enerjili astrofizikte önemli araştırma konularıdır. Blazar araştırmaları, toplanma diskleri ve jetleri, merkezi süpermasif karadelikler ve çevreleyen evsahibi galaksilerin özellikleri, yüksek-enerjili fotonlar, kozmik ışınlar ve nötrinoların emisyonunu kapsar.

Temmuz 2018'de, IceCube Nötrino Gözlemevi ekibi, Eylül 2017'de Antarktika tabanlı dedektörüne çarpan bir nötrinoyu 3.7 milyar ışık-yılı uzaklıktaki bir blazardaki başlangıç noktasına kadar izledi. Bu, uzayda bir objeyi bulmak için bir nötrino dedektörünün ilk kez kullanılmasıydı.

Blazarların (kara-delikle-güçlendirilmiş galaksiler), tesadüfen doğrudan Yerküreye yönelik olduğu düşünülen güçlü jetleri vardır; astronomlar, güçlü jetleri ve onları oluşturan kaynakları incelemek için gama ışınından radyo dalgalarına kadar çok bantlı gözlemleri kullandılar.


Bir blazarın, (a) artistik bir görüntüsü ve (b) güçlü jetlerinin tanımlanması (NASA; M. Weiss/CfA)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Blazar

1 Mayıs 2022

 

GERİ (galaksiler)
GERİ (ekstrasolar bedenler)
GERİ (bileşik objeler)
GERİ (astronomik obje)
GERİ (kara delikler)