Ayırma İşlemi (separation process)

Ayırma işlemi, bir kimyasal madde karışımını veya çözeltisini, iki veya daha fazla farklı ürün karışımına dönüştüren, veya saflık elde etmek için iki veya daha fazla maddeyi ayırmaya yönelik bilimsel bir prosestir. Ayırma işleminden elde edilen en az bir ürün karışımı, kaynak karışımın bir veya daha fazla bileşeni açısından zenginleştirilmiştir. Bazı durumlarda ayırma işlemiyle bir karışım, tamamen saf bileşenlerine ayrılabilir. Ayırma işlemlerinde, bir karışımın bileşenleri arasındaki kimyasal veya fiziksel özelliklerdeki (boyut, şekil, kütle, yoğunluk veya kimyasal yakınlık gibi) farklılıklardan yararlanılır.

İşlemler, genellikle ayırmayı sağlamak için kullanıldıkları belirli özelliklere göre sınıflandırılır. İstenilen ayrımı gerçekleştirmek için tek bir proses, veya genellikle birden çok proses uygulanabilir.

Birkaç istisna dışında, elementler veya bileşikler doğada saf olmayan bir halde bulunur. Bu hammaddelerin üretken kullanıma sunulmadan önce, genellikle bir ayırma işleminden geçmesi gerekir; bu da ayırma tekniklerini modern endüstriyel ekonomi için gerekli kılar.

Ayırma işleminin amacı analitik veya hazırlayıcı olabilir:

·        Analitik ayırma: Fraksiyonları toplamaya çalışmadan her bileşene atfedilebilen bir karışımın her bir fraksiyonunun boyutunu belirlemeyi kapsar.

·        Hazırlayıcı ayırma: Bileşenler ayrıldığında fayda sağlayan süreçlere girdi olarak fraksiyonları ‘hazırlamayı’ kapsat.

Ayırmalar, analitik amaçlar içinü bir laboratuvarda olduğu gibi, küçük ölçekte olabildiği gibi, bir Kimya fabrikasında olduğu gibi büyük ölçekte gerçekleştirilebilir.

Ayırma İşlemleri (Prosesler)

Tipik ayırma işlemleri: Absorpsiyon, Asit-baz ekstraksiyonu, Adsorpsiyon, Kromatografi. Çapraz-akış filtrasyon, Kristalizasyon, Siklonik ayırma, Dekantasyon, Diyaliz, Çözünmüş hava flotasyonu, Damıtma, Kurutma, Elektrokromatografi, Elektrofiltrasyon, Ekstraksiyon, Filtrasyon, Flokülasyon, Köpük flotasyon, Gravite ayırma, Leaching, Sıvı-sıvı ekstraksiyonu, Elektroekstraksiyon, Mikrofiltrasyon, Ozmoz , Çökeltme, Yeniden kristallendirme, Ters ozmoz, Sedimantasyon, Süblimasyon, Ultrafiltrasyon.


Ayırma proseslerine tipik bazı örnekler: (a) Gaz-sıvı absorpsiyon (A), sıvı-katı adsorpsiyon (B) mekanizmaları; mavi küreler solut moleküllerdir, (b) basit bir filtrasyon şeması; beslemedeki büyük boyutlu partiküller filtrenin kafes yapısından geçemezken, sıvı ve küçük partiküller geçerek süzüntüyü-filtrat- oluşturur, (c) bir yarı-geçirgen bir zar üzerinden ozmoz prosesi; mavi noktalar, ozmotik gradyanı yönlendiren partiküllerdir, (d) sulu çözeltide kimyasal çökeltme prensibi (wikipedia)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Separation_process

11 Ağustos 2023

 

GERİ (kimyanın dalları)
GERİ (kimya)