Aylar (minor-planet moon)

Bir minör-gezegen ayı (moon), doğal uydusu olarak minör (küçük) bir gezegenin yörüngesinde dönen astronomik bir objedir. Kasım 2021 itibariyle, ayları olduğu bilinen veya şüphelenilen 447 minör gezegen vardır. Minör-gezegen aylarının (ve genel olarak ikili objelerin) keşifleri önemlidir, çünkü yörüngelerinin belirlenmesi, birincilin (primer*) kütlesi ve yoğunluğu hakkında tahminler sağlayarak, genellikle başka yöntemlerle elde edilemeyen bszı fiziksel özelliklerinin anlaşılmasına izin verir.

(*Primer: birincil gövde veya merkezi gövdedir; gravitasyonal olarak bağlı, çok-objeli bir sistemin ana fiziksel gövdesidir.)

Ayların çoğu birincillerine kıyasla oldukça büyüktür: 90 Antiope, Mors–Somnus ve Sila–Nunam (%95), Patroclus–Menoetius, Altjira ve Lempo–Hiisi (%90, Lempo–Paha %50). Mutlak boyuttaki bilinen en büyük minör gezegen ayı, Pluto'nun çapının yaklaşık yarısına sahip olan Pluto'nun en büyük ayı Charon'udur.

Modern çağda ilk olarak bir asteroit uydusu olasılığından bahsedilmesi, 1977'de parlak yıldız Gamma Ceti'nin  asteroit 6 Hebe tarafından okültasyonuyla (bloke edilmesiyle) bağlantılıydı. Amatör astronom Paul D. Maley, bu çıplak göz yıldızının Victoria, Teksas yakınlarındaki bir yerden tam 0.5 saniyede kayboluşunu tespit etti. Birkaç saat sonra, Meksika'da, 6 Hebe'nin okültasyonuna atfedilen birkaç gözlem rapor edildi. Doğrulanmamasına rağmen, bu, bir asteroidin şüpheli bir arkadaşının resmi olarak belgelenmiş ilk vakasıdır.


(a) 243 Ida ve uydusu Dactyl (Galileo 1993), (b) SPHERE cihazı tarafından görüntülenen Moshup ve uydusu Squannit, (c) Moshup ikili sisteminin simüle edilmiş animasyonundan alınmış görüntü, (d) (357439) 2004 BL86'nın yörüngesinin bir aşaması (    Güneş ·     Yer  ·    2004 BL86)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Minor-planet_moon

25 Ocak 2022

 

GERİ (astronomik obje)
GERİ (solar sistem)
GERİ (küçük solar sistem)