Ampirik Kanıtlar (empirical evidence)

Deneysel kanıt duyular aracılığıyla, özellikle deney yoluyla modellerin ve davranışların gözlemlenmesi ve belgelenmesi yoluyla alınan bilgidir. Terim Yunanca deneyim anlamına gelen ἐμπειρία (empeiría) kelimesinden gelir.

Immanuel Kant'tan sonra, felsefede, deneysel kanıtlar aracılığıyla edinilen bilgiyi a-posteriori bilgi olarak adlandırmak yaygındır (a-priori bilginin aksine).

(a-posteriori bilgi, deneysel kanıta dayalıdır; örnekler çoğu bilim alanını ve kişisel bilginin yönlerini içerir, a-priori bilgi, deneyimden bağımsızdır: örnekler matematik, tautolojiler ve saf mantıktan çıkarımı kapsar.)

Anlamları:

·        Ampirik kanıt, bir iddianın doğruluğunu (gerçekliğe tam olarak karşılık gelen) veya yanlışlığını (yanlışlığı) gerçekleyen bilgidir.

·        Bilimde ampirik ‘deneysel’ ile eşanlamlı olabilir; bu anlamda ampirik bir sonuç, deneysel bir gözlemdir.

·        Bilim camiasında bir hipotezin kabul görmesi için ampirik kanıt gereklidir.

·        Ampirik kanıtlara dayanan ifadeler ve argümanlar genellikle a-priori'den farklı olarak a-posteriori olarak anılır.

·        Ampirik olarak edinilen bilginin standart pozitivist görüşü, gözlem, deneyim ve deneyin rakip teoriler arasında tarafsız arabulucular olarak hizmet ettiğidir.


(a) Psikolojide basit bir bilimsel araştırma modeli (https://www.kisa.link/OIC8), (b) Psikolojide bilimsel araştırmanın genel modeli ile kombine edilmiş hipotetik-tümdengelim yöntemi, birlikte teorik bir araştırma modeli oluşturur (https://www.kisa.link/OIC9)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Empirical_evidence

3 Nisan 2021
19 Ekim 2023

 

GERİ (bilim felsefesi, filozofları)
GERİ (kavramlar)
GERİ (bilim felsefesi, tablo)