Algı felsefesi, algısal deneyimin doğası ve algısal verilerin durumu (özellikle dünya hakkındaki inanışlarla veya bilgiyle nasıl ilişkili oldukları) ile ilgilidir. Herhangi bir net algı açıklaması, çeşitli ontolojik veya metafizik görüşlerden birine bağlılık gerektirir.
Filozoflar, objelerin algılarının ve bunlarla ilgili bilgi
veya inanışların bireyin zihninin yönleri olduğunu varsayan içselci
açıklamaları ve bunların bireyin dışındaki dünyanın gerçek yönlerini
oluşturduklarını belirten dışsalcı açıklamaları birbirinden ayırır.
Naïve-gerçekçiliğin (doğrudan-gerçekçilik)
konumu (algılananı oluşturan fiziksel objelerin 'gündelik' izlenimi) bir ölçüde
algısal yanılsamaların ve halüsinasyonların ortaya çıkması, algısal deneyimin
göreliliği ve bilimdeki bazı kavrayışlarla çelişmektedir.
Realist anlayışlar fenomenalizmi ve doğrudan ve dolaylı
gerçekçiliği içerir. Anti-realist anlayışlar idealizm ve şüpheciliği kapsar.
Son felsefi çalışmalar, tek vizyon paradigmasının ötesine geçerek (örneğin, koklamanın
benzersizliğini araştırarak) algının felsefi özelliklerini genişletmiştir.
Algı, içsel ve dışsal olarak kategorize edebilir.
·
İçsel algı (propriyosepsiyon) bize
bedenlerimizde neler olup bittiğini; uzuvlarımızın nerede olduğunu,
oturduğumuzu veya ayakta durduğumuzu, depresyonda, aç, yorgun vb.olup
olmadığımızı söyler.
·
Dışsal veya duyusal algı (exterocepsiyon), bize
bedenlerimizin dışındaki dünyayı anlatır. Görme, duyma, dokunma, koku alma ve
tat alma duyularımızı kullanarak dünyanın genelini renkleri, sesleri, dokuları
vb. algılarız. Bilişsel psikolojide duyusal süreçlerin mekaniğine ilişkin artan
bir bilgi birikimi vardır.
·
Karışık iç ve dış algı (örneğin, duygu ve
belirli ruh halleri) bize bedenlerimizde neler olup bittiğini ve bedensel
algılarımızın algılanan nedeni hakkında bilgi verir.
Algı felsefesi esas olarak dışsal algı ile ilgilidir.
Görsel algı genellikle
gözlemciye izole edilmiş tek objeler sunmaz, birbirine ve gözlemciye göre
birden çok nesnenin bütün bir dağılımını sunar.
https://objectivismindepth.com/2017/09/29/philosophy-of-perception-naive-realism-representationalism-direct-transformative-process-realism/
https://en.wikipedia.org/wiki/Philosophy_of_perception
4 Eylül 2021
GERİ
(bilim felsefesi, filozofları)
GERİ
(bilim felsefesi)
GERİ
(bilim)
