Lambda-CDM Model (lambda-CDM model)

ΛCDM (Lambda soğuk karanlık madde) veya Lambda-CDM modeli, evrenin üç ana bileşenini içeren Big Bang kozmolojik modelinin bir parametrizasyonudur (uygun bir parametre seti seçimi).

Birincisi, lambda (Yunanca Λ) ile gösterilen ve karanlık enerji ile ilişkili bir kozmolojik sabit; ikincisi, varsayılan soğuk karanlık madde (kısaltılmış CDM); ve üçüncüsü, sıradan madde. Sıklıkla Big Bang kozmolojisinin standart modeli olarak anılır, çünkü kozmosun aşağıdaki özelliklerinin makul ölçüde iyi bir açıklamasını sağlayan en basit modeldir:

·         Kozmik mikrodalga arka planın varlığı ve yapısı

·         Galaksilerin dağılımındaki büyük ölçekli yapı

·         Gözlemlenen bol miktarda hidrojen (döteryum dahil), helyum ve lityum

·         Uzak galaksilerden ve süpernovalardan gelen ışıkta gözlenen evrenin hızlanan genişlemesi

Model, genel göreliliğin kozmolojik ölçeklerde doğru gravite teorisi olduğunu varsayar. 1990'ların sonlarında, evrenin farklı gözlenen özelliklerinin karşılıklı olarak tutarsız olması ve evrenin enerji yoğunluğunun bileşimi üzerinde bir fikir birliğinin oluşamaması sonunda, bir kozmoloji uygunluğu olarak ortaya çıktı.

ΛCDM modeli, kozmolojik enflasyon, quintessence (varsayımsal bir karanlık enerji formu) ve kozmolojide güncel spekülasyon ve araştırma alanları olan diğer unsurlar eklenerek genişletilebilir.

Bazı alternatif modeller, ΛCDM modelinin varsayımlarına itiraz eder. Bunların örnekleri, modifiye Newton dinamikleri, entropik gravite, modifiye gravite, evrenin madde yoğunluğundaki büyük ölçekli değişim teorileri, bimetrik gravite, boş uzayın ölçek değişmezliği ve bozulan karanlık maddedir (DDM).

Lambda-CDM, evrenin hızlandırılmış genişlemesi; bu şematik diagramdaki zaman çizgisi 13.7 milyar yıl önceki Big Bang / enflasyon çağından şimdiki kozmolojik zamana kadar uzanır

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Lambda-CDM_model

7 Kasım 2020

 

GERİ (evren)

GERİ (evrenin bileşenleri)