Kozmik Mikrodalga Arka Plan (cosmic microwave background)

Big Bang kozmolojide kozmik mikrodalga arka plan (CMB), ‘kalıntı radyasyon’ olarak da bilinen, evrenin erken bir aşamasından kalan elektromagnetik radyasyondur. CMB, tüm uzayı dolduran zayıf bir kozmik fon radyasyonudur. Erken evrende önemli bir veri kaynağıdır, çünkü evrendeki en eski elektromagnetik radyasyondur ve rekombinasyon çağına (epoch) kadar uzanır.

Geleneksel bir optik teleskopla, yıldızlar ve galaksiler arasındaki boşluk (arka plan) tamamen karanlıktır. Oysa yeterince hassas bir radyo teleskopu, herhangi bir yıldız, galaksi veya başka bir nesne ile ilişkili olmayan, neredeyse izotropik, zayıf bir arka plan gürültüsü veya parıltı gösterir. Bu parlaklık, radyo spektrumunun mikrodalga bölgesinde en güçlüdür. CMB’nin 1964'te Amerikalı radyo gökbilimcileri Arno Penzias ve Robert Wilson tarafından tesadüfen keşfedilmesi, 1940'larda başlatılan çalışmaların doruk noktasıydı ve keşifçilere 1978 Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı.

CMB, evrenin Büyük Patlama kökeninin dönüm noktası niteliğindeki bir kanıtıdır. Evren gençken, yıldızların ve gezegenlerin oluşumundan önce, daha yoğun, çok daha sıcaktı ve hidrojen plazmasının beyaz-sıcak sisinden tekdüze bir parıltıyla doluydu. Evren genişledikçe hem plazma hem de onu dolduran radyasyon daha da soğudu. Evren yeterince soğuduğunda, protonlar ve elektronlar birleşerek hidrojen atomlarını oluşturdu. conceived Birleştirilmemiş proton ve elektronların aksine, bu yeni yaratılan atomlar termal radyasyonu Thomson saçılmasıyla dağıtamadı ve bu nedenle evren opak bir sis olmak yerine şeffaf hale geldi.

Kozmologlar, nötral atomların ilk oluştuğu zaman periyodunu rekombinasyon çağı olarak adlandırır ve kısa bir süre sonra fotonların plazmadaki elektronlar ve protonlar tarafından sürekli olarak dağılmak yerine uzayda serbestçe dolaşmaya başladıkları olaya foton ayrıştırması denir.

Foton ayrışması sırasında var olan fotonlar, uzayın genişlemesi dalga boylarının zamanla artmasına neden olduğu için (ve Planck ilişkisine göre dalga boyu enerjiyle ters orantılı olduğu), daha sönük ve daha az enerjik olmasına rağmen, o zamandan beri yayılıyor.

(a) Kozmik mikrodalga arka plan spektrumu (COBE’den). (b) kozmik mikrodalga arka plan radyasyon sıcaklığı anizotropisinin güç spektrumu; açısal skala (veya çok kutuplu moment) cinsinden.

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Cosmic_microwave_background

5 Kasım 2020

 

GERİ (evren)
GERİ (geçmiş evren)
GERİ (genişletilmiş objeler)
GERİ (kozmik skala)