Gözlemsel astronomide bir asterizm, gece gökyüzünde görülebilen, popüler olarak bilinen bir model veya yıldız grubudur. Bu tanım, bir takımyıldızına oldukça benzer görünmesine yolaçar. Ancak bir takımyıldız gökyüzünün resmi olarak (IAU tarafından olduğu gibi) tanınan bir alanı olması bakımından farklılık gösterirken, asterizm görsel olarak açık bir yıldızlar koleksiyonu ve onları zihinsel olarak birbirine bağlamak için kullanılan çizgilerden oluşur. Asterizmin resmi olarak belirlenmiş sınırları yoktur ve dolayısıyla herhangi bir tanımlanmış yıldızlar modelini belirtecek daha genel bir kavramdır.
Terimler arasındaki bu ayrım, yayımlanmış çeşitli kaynaklar arasında
değişik ve biraz tutarsızdır. Bir asterizm, resmi veya feshedilmiş eski bir
takımyıldızın alanı içinde gayri resmi bir yıldız grubu olarak anlaşılabilir, bazıları
birden fazla takımyıldızından yıldızları da içerebilir.
Asterizmler, sadece birkaç yıldızın basit şekillerinden,
birçok parlak yıldızın daha karmaşık koleksiyonlarına kadar uzanır. Örneğin,
Plough olarak bilinen asterizmler (Charles 'Wain, Büyük Ayı, vs.), Uluslararası
Astronomi Birliği (IAU) tarafından tanınan takımyıldız Ursa Major'daki en
parlak yedi yıldızdan oluşur. Bir diğeri, bilinen takımyıldızı Crux olan
Güneyhaçı'nın asterizmidir.
Asterizmler gerçek yıldız kümeleriyle çakışabilir. Örneğin,
açık kümeler Pleiades veya Yedi Kızkardeş ve Toros'taki Hyades bazen, çok daha
zayıf NGC 2169 gibi, asterizmler olarak adlandırılır.
Büyük veya Parlak Asterizmler
Asterizmlerin içerdiği yıldızlar parlaktır ve basit
geometrik şekilleri işaretler.
·
Büyük
Elmas; Arcturus, Spica, Denebola ve Cor Caroli'den oluşur.
·
Yaz
Üçgeni; Deneb, Altair ve Vega– α Cygni, α Aquilae ve α Lyrae – kuzey
yarımkürede yazın gökyüzünde kolayca tanınır, çünkü üç yıldızı da 1. büyüklüktedir.
·
Pegasus'un
Büyük Karesi; kanatlı atın gövdesini temsil eden Markab, Scheat, Algenib ve
Alpheratz yıldızlarının oluşturduğu dörtgendir.
·
Kış
Altıgeni; Capella, Aldebaran, Rigel, Sirius, Procyon ve Pollux ile
gökyüzünde görülebilen 1.büyüklükteki yıldızların üçte birini, çevre üzerinde
2. büyüklükteki Castor’u ve merkez-dışaı Betelgeuse’u içerir.
·
Kış
Üçgeni; kuzey gökyüzünün kışında görülebilir ve 1. Büyüklükteki Procyon,
Betelgeuse ve Sirius yıldızlarından oluşur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Asterism_(astronomy)
10 Kasım 2020
