Yeşil floresan proteini (GFP), mavi ila ultraviyole aralığındaki ışığa maruz kaldığında yeşil floresans sergileyen bir proteindir. GFP etiketi, geleneksel olarak, ilk kez Aequorea victoria denizanasından izole edilen proteini tanımlar, bazen avGFP olarak da adlandırılır. GFP'ler mercanlar, deniz anemonları, zoanitler, kopepodlar ve neşterler dahil diğer organizmalarda da bulunmuştur.
A.
victoria'dan elde edilen GFP, 395 nm dalga boyunda büyük bir uyarılma zirvesine
ve 475 nm'de küçük bir uyarılma zirvesine sahiptir. Emisyon zirvesi 509 nm'de
olup, görünür spektrumun alt yeşil kısmındadır. GFP'nin floresans kuantum
verimi (QY) 0,79'dur. Deniz menekşesinden (Renilla reniformis) elde edilen GFP,
498 nm'de tek bir büyük uyarılma zirvesine sahiptir.
GFP,
moleküler oksijen dışında herhangi bir yardımcı kofaktör, gen ürünü veya
enzim/substrat gerektirmeden dahili bir kromofor oluşturma kabiliyeti nedeniyle
biyolojinin birçok türünde mükemmel bir araç sağlar.
·
Hücre ve moleküler biyolojide GFP geni sıklıkla
bir ifade reportörü olarak kullanılır.
·
Biyosensörler yapmak için değiştirilmiş
formlarda kullanılmış ve GFP'yi ifade eden birçok hayvan yaratılmıştır; bu, bir
genin belirli bir organizmada, seçilen organlarda veya ilgili hücrelerde ifade
edilebileceği kavramının kanıtını gösterir.
·
GFP, transgenik tekniklerle hayvanlara veya
diğer türlere uygulanabilir ve onların ve yavrularının genomunda muhafaza
edilebilir.
·
GFP, insan hücreleri, bakteri, maya, mantar,
balık ve memeliler gibi birçok türde ifade edilmiştir.
Bilim
adamları Roger Y. Tsien, Osamu Shimomura ve Martin Chalfie, yeşil floresan
proteini keşfetmeleri ve geliştirmeleri nedeniyle 10 Ekim 2008'de 2008 Nobel
Kimya Ödülü'ne layık görüldü.
GFP
ve benzeri floresan proteinler için ticari olarak temin edilebilen genlerin
çoğu, yaklaşık 730 baz çifti uzunluğundadır. Doğal proteinde 238 amino asit
bulunur. Molekül kütlesi 27 kg/mol’dür. Bu nedenle, GFP geninin ilgili proteinin
geniyle birleştirilmesi, proteinin boyutunu ve moleküler kütlesini önemli ölçüde
artırabilir ve proteinin doğal fonksiyonunu bozabilir veya hücre içindeki konumunu
veya taşınma yolunu değiştirebilir.
14
Temmuz 2024
GERİ (biyoloji)
