Yer Günü (earth day)

Yer Günü, çevre korumaya desteği göstermek için her yıl 22 Nisan'da kutlanan bir etkinliktir. İlk olarak 22 Nisan 1970'te düzenlendi, şimdi dünya çapında EARTHDAY.ORG (öncekii Earth Day Network) tarafından koordine edilen ve 193'ten fazla ülkede 1 milyar insanı içeren çok çeşitli etkinlikleri içeriyor. 2023'ün resmi teması Gezegenimize Yatırım’dır.

·         1969'da San Francisco'daki bir UNESCO Konferansında barış aktivisti John McConnell, Yer ve barış kavramını onurlandırmak için ilk olarak 21 Mart 1970'te, kuzey yarımkürede baharın ilk gününde kutlanacak bir gün önerdi.

·         Doğanın bu denge günü, daha sonra McConnell tarafından yazılan ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri U Thant tarafından imzalanan bir bildiriyle onaylandı.

·         Bir ay sonra, ABD Senatörü Gaylord Nelson, 22 Nisan 1970'te ülke çapında bir çevre eğitimi düzenleme fikrini önerdi. Ulusal Koordinatör olması için genç bir aktivist olan Denis Hayes'i işe aldı.

·         Nelson ve Hayes, etkinliği ’Yer Günü’ olarak yeniden adlandırdı.

·         Denis ve ekibi, etkinliği, ABD'nin tamamını kapsayacak bir eğitime yönelik orijinal fikrin ötesine taşıdı. 20 milyondan fazla insan sokaklara döküldü ve ilk Yer Günü, insanlık tarihinin en büyük tek-gün protestosu olmaya devam ediyor.

·         Çevre odaklı olmayan kilit ortaklar önemli roller oynadı. Örneğin, işçi lideri Walter Reuther'in önderliğindeki Birleşik Otomobil İşçileri (UAW), ilk Yer Günü'nün en etkili dış mali ve operasyonel destekçisiydi.

Hayes'e göre: ‘UAW olmasaydı, ilk Yer Günü muhtemelen başarısız olurdu!’. Nelson daha sonra çalışmalarının tanınması nedeniyle Başkanlık Özgürlük Madalyası ödülüne layık görüldü.

İlk Yer Günü Amerika Birleşik Devletleri'ne odaklandı. 1990'da, 1970'teki orijinal ulusal koordinatör olan Denis Hayes, onu uluslararası hale getirdi ve 141 ülkede etkinlikler düzenledi.

2016 Yer Günü'nde ABD, Birleşik Krallık, Çin ve diğer 120 ülke tarafından dönüm noktası niteliğindeki Paris Anlaşması imzalandı. Bu imza, Paris'teki 2015 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'nda hazır bulunan 195 ülkenin fikir birliğiyle kabul edilen tarihi iklim koruma anlaşması taslağının yürürlüğe girmesi için temel bir şartı yerine getirdi.

Çok sayıda topluluk, dünyanın karşı karşıya olduğu çevre sorunlarına odaklanan tüm bir haftalık faaliyetler olan Yer Günü Haftası eylemlerine katıldı. 2020 Yer Günü'nde, dünya çapında 100 milyondan fazla insan, tarihin en büyük çevrimiçi kitle seferberliği olarak anılan olayda 50. yıl dönümünü kutladı.


Yer Gün 2023 (ref. A, B)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Earth_Day

4 Mayıs 2023

 

GERİ (yeryüzü tablo)