Yay Şoku (bow shock)

Astrofiziksel bir nesnenin magnetosferi, solar rüzgarı gibi yakınında akan ortam plazması ile etkileşime girdiğinde bir yay şoku meydana gelir. Yer ve diğer magnetize gezegenler için, solar rüzgar hızının, magnetopausa yaklaşmasının bir sonucu olarak aniden düştüğü sınırdır. Yıldızlar için bu sınır tipik olarak stellar rüzgârın yıldızlararası ortamla buluştuğu astrosferin kenarıdır.

Yay şokunun en iyi incelenen örneği, Güneş rüzgarının Yer’in magnetopausuyla karşılaştığı yerde meydana gelmesidir; ancak hem Mars ve Venüs gibi magnetik olmayan hem de Jüpiter veya Satürn gibi magnetize, tüm gezegenlerde yay şokları meydana gelir. Yer’in yay şoku yaklaşık 17 kilometre (11 mil) kalınlığında ve gezegenden yaklaşık 90 000 kilometre (56 000 mil) uzaklıktadır.


(a) Orion nebulada LL Orionis yay şoku; yıldızın rüzgarı nebula akışıyla çarpışır (Hubble, 1995), (b) Zeta Ophiuchi, masif bir yıldızın en ünlü yay şokudur (Spitzer Uzay Teleskobu)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Bow_shock

5 Kasım 2020

  

GERİ (güneş)
GERİ (heliosfer)