Yaban hayatı, doğal ortamlarında bulunabilen evcilleştirilmemiş hayvanları ve işlenmemiş bitki türlerini ifade eder, ancak insanlar tarafından getirilmeden bir bölgede yabani olarak büyüyen veya yaşayan tüm organizmaları kapsar hale gelmiştir.
Yaban hayatı aynı zamanda
oyunla da eş anlamlıydı: spor için avlanan kuşlar ve memeliler gibi. Yaban
hayatı tüm ekosistemlerde bulunabilir. Çöller, ovalar, otlaklar, ormanlık
alanlar, ormanlar ve en gelişmiş kentsel alanlar da dahil olmak üzere, diğer
alanların hepsinde farklı yaban hayatı türleri bulunur. Popüler kültürde bu
terim genellikle insan faktörlerinden etkilenmeyen hayvanları ifade etse de
çoğu bilim adamı yaban hayatının çoğunun insan faaliyetlerinden etkilendiği
konusunda hemfikirdir.
Bazı yaban hayatı insan
güvenliğini, sağlığını, mülkünü ve yaşam kalitesini tehdit ediyor. Ancak pek
çok yabani hayvan, hatta tehlikeli olanları bile insanlar için değer taşır. Bu
değer doğası gereği ekonomik, eğitimsel veya duygusal olabilir.
İnsanlar tarihsel olarak
uygarlığı vahşi yaşamdan yasal, sosyal ve ahlaki duyular da dahil olmak üzere
çeşitli şekillerde ayırma eğilimindeydiler. Yine de bazı hayvanlar banliyö
ortamlarına uyum sağlamıştır. Buna vahşi kediler, köpekler, fareler ve sıçanlar
gibi hayvanlar dahildir.
Bazı dinler belirli
hayvanları kutsal ilan eder. Modern zamanlarda doğal çevreye duyulan ilgi,
aktivistleri yaban hayatının insan yararı veya eğlence amacıyla sömürülmesine
karşı protesto etmeye teşvik etmiştir.
2020 Dünya Yaban Hayatı
Fonu'nun Yaşayan Gezegen Raporu ve Londra Zooloji Derneği'nin Yaşayan Gezegen
Endeksi ölçümüne göre, küresel yaban hayatı popülasyonları, başta aşırı
tüketim, nüfus artışı ve yoğun tarım olmak üzere, insan faaliyetleri nedeniyle
1970'den bu yana önemli ölçüde (%68) azaldı.
CITES'e göre,
uluslararası yaban hayatı ticaretinin yıllık olarak milyarlarca dolara ulaştığı
ve yüz milyonlarca hayvan ve bitki örneğini etkilediği tahmin ediliyor. (CITES:
Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora)
https://en.wikipedia.org/wiki/Wildlife
28 Aralık 2024
GERİ (doğal kaynaklar)
