Viroloji (virology)

Viroloji biyolojik virüslerin bilimsel çalışmasıdır. Bunların tespiti, yapısı, sınıflandırılması ve evrimi, enfeksiyon yöntemleri ve konakçı hücrelerin üreme için kullanılması, konakçı organizma fizyolojisi ve bağışıklığı ile etkileşimleri, neden oldukları hastalıklar, izolasyon ve kültür teknikleri, araştırma ve terapide kullanımları üzerine odaklanan bir mikrobiyoloji alt alanıdır.

Tütün mozaiği hastalığının etken maddesinin Martinus Beijerinck (1898) tarafından yeni bir patojen olarak tanımlanması, artık bakteriyolojiden farklı bir disiplin olarak viroloji alanının resmi başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Kaynağın ne bakteriyel ne de mantar enfeksiyonu olduğunu, tamamen farklı bir şey olduğunu fark etti.

Beijerinck, 'contagium vivum Fluidum' (bulaşıcı canlı sıvı) içindeki gizemli ajanı tanımlamak için 'virüs' kelimesini kullandı. Rosalind Franklin, 1955'te tütün mozaik virüsünün tam yapısını önerdi.

Virüslerin incelenmesinin ana motivasyonlarından biri, virüslerin bitki ve hayvanlarda birçok bulaşıcı hastalığa neden olmasıdır. Virüslerin hastalığa neden olma şeklinin incelenmesi viral patogenezdir. Bir virüsün hastalığa neden olma derecesi virülansıdır. Bu çalışma alanlarına bitki virolojisi, hayvan virolojisi ve insan veya tıbbi viroloji adı verilmektedir.

Viroloji, virüsleri yaymaya veya görselleştirmeye yönelik hiçbir yöntemin ya da viral enfeksiyonlara yönelik spesifik laboratuvar testlerinin bulunmadığı zamanlarda başladı. Virolojinin temel dayanağı olan viral nükleik asitleri (RNA ve DNA) ve proteinleri ayırma yöntemleri henüz mevcut değildi.

Artık virüslerin ve onları oluşturan parçaların yapı ve fonksiyonlarını gözlemlemek için birçok yöntem bulunuyor. Artık binlerce farklı virüs biliniyor ve virologlar genellikle bitkileri, bakterileri ve diğer mikroorganizmaları veya hayvanları enfekte eden virüsler üzerinde uzmanlaşıyor. İnsanları enfekte eden virüsler artık tıbbi virologlar tarafından inceleniyor. Viroloji; biyoloji, sağlık, hayvan refahı, tarım ve ekolojiyi kapsayan geniş bir konudur.

Virüslerin Saptanması

Virüslerin saptanmasına yönelik çeşitli yaklaşımlar vardır; bunlar arasında virüs partiküllerinin (viryonlar) veya bunların antijenlerinin veya nükleik asitlerinin saptanması ve enfektivite analizleri bulunur.

·         Elektron mikroskobu

·         Kültürlerde büyüme

·         Seroloji

·         Polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) ve diğer nükleik asit tespit yöntemleri

·         Teşhis testleri

Virüs sınıflandırması

·         ICTV sınıflandırması

·         Baltimore sınıflandırması

(ICTV: International Committee on Taxonomy of Viruses)


(a) Virüslerin elektron mikrografları; A: rotavirüs, B: adenovirüs, C: norovirüs, D: astrovirüs, (b) bir rotavirüsün kriyoelektron mikrografı, (c) herpes simpleks virüsüne neden olan hücrelerdeki plaklar (maviye boyanmıştır), (d) immünfloresan; rotavirüs ile enfekte olmuş hücreler (üst) ve enfekte olmamış hücreler (alt), (e) virüslerin Baltimore Sınıflandırması viral mRNA sentezi yöntemine dayanır (ref: a, b, c, d, e (Wiki)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Virology

30 Ağustos 2024

 

GERİ (biyoloji)