Üreme Sistemi (reproductive system)

Bir organizmanın üreme sistemi (genital sistem olarak da bilinir), cinsel üremeyle ilgili tüm anatomik organlardan oluşan biyolojik bir sistemdir. Sıvılar, hormonlar ve feromonlar gibi birçok cansız madde de üreme sisteminin önemli aksesuarlarıdır. Çoğu organ sisteminin aksine, farklılaşmış türlerin cinsiyetleri sıklıkla önemli farklılıklara sahiptir; bunlar, iki birey arasında genetik materyalin bir kombinasyonuna izin verir ve bu da yavruların daha yüksek genetik uygunluğuna olanak tanır.

Hayvanlar

Memelilerde üreme sisteminin ana organları, dış cinsel organların (penis ve vulva) yanı sıra gamet üreten gonadlar (testisler ve yumurtalıklar) dahil olmak üzere, bir dizi iç organı içerir. İnsan üreme sistemi hastalıkları, özellikle cinsel yolla bulaşan bulaşıcı enfeksiyonlar çok yaygındır.

Diğer omurgalıların çoğu, gonadlar, kanallar ve açıklıklardan oluşan benzer üreme sistemlerine sahiptir. Bununla birlikte, her omurgalı grubunda üreme stratejilerinin yanı sıra fiziksel adaptasyonlarda da büyük bir çeşitlilik vardır.

Bitkiler

Kapalı tohumluların üreme yapıları olan çiçekler, tüm canlı organizmalar arasında fiziksel olarak en çeşitli olanıdır, buna bağlı olarak üreme yöntemlerinde de büyük bir çeşitlilik gösterir. Çiçekli bitkiler olmayan bitkiler (yeşil algler, yosunlar, ciğer otları, boynuzotları, eğrelti otları ve kozalaklı ağaçlar gibi açık tohumlular) da cinsel üremelerinde morfolojik adaptasyon ve çevresel faktörler arasında karmaşık etkileşimlere sahiptir.

Mantarlar

Mantar üremesi karmaşıktır, farklı organizmalar krallığındaki yaşam tarzları ve genetik yapıdaki farklılıkları yansıtır. Tüm mantarların üçte birinin birden fazla üreme yöntemi kullanarak ürediği tahmin edilmektedir; örneğin üreme, bir türün yaşam döngüsü içinde iki iyi farklılaşmış aşamada gerçekleşebilir: teleomorf ve anamorf. Çevresel koşullar, cinsel veya eşeysiz üreme için özel yapıların yaratılmasına yol açan, genetik olarak belirlenmiş gelişimsel durumları tetikler. Bu yapılar sporları veya spor içeren propagülleri verimli bir şekilde dağıtarak üremeye yardımcı olur.


(a) Erkek ve dişi üreme sistemleri (britannica), (b) cırcır böceklerinin üreme sistemi (biocyclopedia), (c) mantar yaşam döngüsü (researchgate), (d) çiçek üremesi (pinterest)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Reproductive_system

26 haziran 2024

 

GERİ (biyoloji)