Topluluk, Ekoloji (community, ecology)

Ekolojide bir topluluk, aynı anda aynı coğrafi alanı işgal eden iki veya daha fazla farklı türün popülasyonlarının bir grubu veya birliğidir; aynı zamanda biyosinoz*, biyotik topluluk, biyolojik topluluk, ekolojik topluluk veya yaşam topluluğu olarak da bilinir. Topluluk teriminin çeşitli kullanımları vardır. En basit haliyle, belirli bir yer veya zamandaki organizma gruplarını ifade eder; örneğin 'sanayileşme öncesi Ontario Gölü'ndeki balık topluluğu' gibi.

(Biyosinoz*: 1877'de Karl Möbius tarafından icat edilen bir biyosinoz, bir habitatta –biyotop- birlikte yaşayan etkileşimli organizmaları tanımlar. Bu terimin kullanımı 21. yüzyılda azaldı.)

Topluluk ekolojisi veya sinekoloji, topluluklardaki türler arasındaki etkileşimlerin, bir arada var olan popülasyonların dağılımı, yapısı, bolluğu, demografisi ve etkileşimleri dahil olmak üzere, birçok mekansal ve zamansal ölçekte incelenmesidir. Topluluk ekolojisinin birincil odağı, belirli genotipik ve fenotipik özellikler tarafından belirlenen popülasyonlar arasındaki etkileşimlerdir. Topluluk ekolojisini değerlendirirken tür çeşitliliğinin kökenini, devamlılığını ve sonuçlarını anlamak önemlidir.

Topluluk ekolojisi ayrıca türlerin dağılımlarını veya etkileşimlerini etkileyen abiyotik faktörleri de hesaba katar (yıllık sıcaklık veya toprak pH'ı gibi). Örneğin çöllerde yaşayan bitki toplulukları, yıllık yağış miktarındaki farklılıklar nedeniyle tropik yağmur ormanlarında bulunan bitki topluluklarından çok farklıdır. İnsanlar ayrıca istilacı türlerin ortaya çıkması gibi habitatın bozulması yoluyla topluluk yapısını da etkileyebilir.

Daha derin bir düzeyde, topluluk kavramının ekolojideki anlamı ve değeri tartışmaya açıktır. Topluluklar geleneksel olarak, iklim değişikliğinin çimen topluluklarının yapısını nasıl etkileyeceği gibi, bir tür topluluğunu oluşturan (veya yok eden) yerel süreçler açısından ince bir ölçekte anlaşılmıştır. Son zamanlarda bu yerel topluluk odağı eleştirildi.

Missouri Üniversitesi'nde biyoloji profesörü Robert Ricklefs (Ekolojik Topluluğun Parçalanması kitabının yazarı), bazı türlerin veya sınıfların evrimleştiği ve diğerlerinin neslinin tükendiği, evrimsel taksonomi ve biyocoğrafyadan yararlanarak toplulukları bölgesel ölçekte düşünmenin daha yararlı olduğunu savundu. Günümüzde topluluk ekolojisi deneylere ve matematiksel modellere odaklanıyor, ancak eskiden öncelikle organizmaların kalıplarına odaklanıyordu. Örneğin toplulukların taksonomik alt bölümlerine popülasyon, işlevsel bölümlerine ise lonca adı verilir.


(a) Somonlu bir ayı; avlanma gibi türler arası etkileşimler topluluk ekolojisinin önemli bir yönüdür, (b) 1. bir topluluktaki farklı trofik (beslenimsel) seviyeleri gösteren bir trofik piramit, 2. aynı topluluğun besin ağı

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Community_(ecology)

27 Haziran 2024

 

GERİ (biyoloji)