Tip II Süpernova (type II supernova)

Tip II süpernova, masif bir yıldızın hızlı çöküşünden ve şiddetli patlamasından kaynaklanır. Bir yıldızın bu tür bir patlamaya maruz kalması için Güneş kütlesinin (M) en az 8 katı en fazla 40 – 50 katı olması gerekir. Tip II süpernovalar, spektrumlarında hidrojenin varlığı ile diğer süpernova türlerinden ayırdedilir. Genellikle galaksilerin sarmal kollarında ve H II bölgelerinde görülürler, ancak eliptik galaksilerde görülmezler; bunlar daha yaşlı, düşük kütleli yıldızlardan oluşur ve bir süpernovaya neden olmak için çok az sayıda genç, çok masif yıldız gerekir.

Yıldızlar, elementlerin nükleer füzyonu ile enerji üretir. Güneş'ten farklı olarak, masif yıldızlar, giderek daha yüksek sıcaklık ve basınçlarda da olsa, hidrojen ve helyumdan daha büyük bir atom kütlesine sahip olan ve buna bağlı olarak daha kısa yıldız ömrüne neden olan elementleri kaynaştırmak için gereken kütleye sahiptir.

Elektronların dejenerasyon basıncı ve bu füzyon reaksiyonları tarafından üretilen enerji, gravite kuvvetine karşı koymak ve yıldız dengesini koruyarak yıldızın çökmesini önlemek için yeterlidir. Yıldız, hidrojen ve daha sonra helyumdan başlayarak, bir demir ve nikel çekirdeği üretilene kadar periyodik tablo boyunca ilerleyen giderek daha yüksek kütleli elementleri kaynaştırır.

Demir veya nikelin füzyonu net enerji çıkışı üretmez, bu nedenle nikel-demir çekirdeğini atıl bırakarak daha fazla füzyon gerçekleşemez. Dışa doğru termal basınç oluşturan enerji çıkışının olmaması nedeniyle, çekirdek, yıldızın üst üste binen ağırlığı büyük ölçüde elektron dejenerasyon basıncı ile desteklenene kadar gravite nedeniyle büzülür.

Tip II süpernova patlamalarının birkaç sınıfı vardır; bunlar, patlamayı takiben ortaya çıkan ışık eğrisine (parlaklığın zamana karşı bir grafiği) dayanılarak belirlenir.

·         Tip II-L süpernovalar, patlamanın ardından ışık eğrisinde sabit (doğrusal) bir düşüş gösterir.

·         Tip II-P, ışık eğrilerinde daha yavaş bir düşüş (plato) ve ardından normal bir bozulma gösterir.


(a) Büyük Macellan Bulutunda, özgün Tip II süpernova SN 1987A'nın genişleyen kalıntısı (NASA), (b) zamanın fonksiyonu olarak aydınlıklıklık grafiğinde bir Tip II-L ve II-P süpernova ışık eğrileri

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Type_II_supernova

18 Nisan 2022

 

GERİ (astronomik obje)
GERİ (basit bedenler)
GERİ (intrinsik değişken)