Teknolojik Determinizm (technological determinism)

Teknolojik determinizm (belirlenimcilik), bir toplumun teknolojisinin, sosyal yapısının ve kültürel değerlerinin gelişimini belirlediğini varsayan indirgemeci bir teoridir.

Teknolojik determinizm teriminin, Amerikalı bir sosyolog ve ekonomist olan Thorstein Veblen'den kaynaklandığına inanılıyor. 20. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en radikal teknolojik determinist, büyük olasılıkla Thorstein Veblen ve John Dewey'in takipçisi olan Clarence Ayres'ti. William Ogburn ayrıca radikal teknolojik determinizmi ve kültürel gecikme üzerine teorisiyle de biliniyor. 

T. Veblen
(1857–1929)

J. Dewey
(1859–1952)

C. Ayres
(1891–1972)

W. Ogburn
(1886–1959)


Teknolojik determinist bir sosyo-ekonomik kalkınma görüşünün ilk büyük detaylı açıklaması, Alman filozof ve ekonomist Karl Marx'tan geldi,

Marx, teknolojideki ve özellikle üretken teknolojideki değişimlerin, insan sosyal ilişkileri ve örgütsel yapısı üzerinde birincil etki olduğunu ve sosyal ilişkilerin ve kültürel uygulamaların belirli bir toplumun teknolojik ve ekonomik tabanı etrafında döndüğünü savundu.

Marx'ın görüşü, hızla değişen teknolojilerin insan yaşamını değiştirdiği fikrinin yaygın olduğu çağdaş toplumda yerleşik hale geldi. Her ne kadar birçok yazar insanlık tarihine teknolojik olarak kararlı bir bakış açısını Marx'ın kavrayışlarına bağlıyor olsa da, Marksistlerin hepsi teknolojik determinist değildir; bazı yazarlar Marx'ın kendisinin ne ölçüde determinist olduğunu sorgulamaktadır. Ayrıca, birden fazla teknolojik determinizm biçimi vardır.

Karl Marx
(1875 – 11883)

Toplumsal ve teknolojik determinizmin döngüsel doğası (http://www.meta-activism.org/does-society-form-technology-or-does-technology-form-society/)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Technological_determinism

16 Kasım 2021

 

GERİ (teknolojik)
GERİ (teknoloji çalışmaları)
GERİ (bilim ve teknoloji çalışmaları)