Teknobilim (technoscience)

Teknobilim, yaygın kullanımda, 17. ve 18. yüzyıllarda öncelikle Avrupa'da meydana gelen nispeten yeni bilimsel yöntemle birleştirilmiş teknoloji-küresel insan faaliyetinin tamamı anlamına gelir. Teknobilim, insanların bilimsel yöntemi kullanarak teknolojiyle nasıl etkileşime girdiğinin incelenmesidir.

Bazı felsefi bilim ve teknoloji çalışmalarında alternatif olarak, daha dar bir kullanım ortaya çıkar. Bu kullanımda, teknobilim, özellikle bilimin teknolojik ve sosyal bağlamına atıfta bulunur. Teknobilim, bilimsel bilginin yalnızca sosyal olarak kodlanmış ve tarihsel olarak konumlanmış olmadığını, aynı zamanda maddi (insan olmayan) ağlar tarafından sürdürüldüğünü ve dayanıklı hale getirildiğini kabul eder. Teknobilim, bilim ve teknoloji alanlarının birbirine bağlı olduğunu ve birlikte büyüdüğünü ve bilimsel bilginin durağan kalabilmesi veya ilerleyebilmesi için bir teknoloji altyapısına ihtiyaç duyduğunu belirtir.

Teknobilim teriminin felsefi kullanımı 1953'te Fransız filozof Gaston Bachelard tarafından popülerleştirildi. 1970'lerin sonlarında ve 1980'lerin başında Belçikalı filozof Gilbert Hottois tarafından Fransızca konuşulan dünyada popüler hale getirildi; 1987'de Bruno Latour ile İngilizce akademik kullanıma girdi (Latour'un Eylemde Bilim kitabı).

Bruno Latour kavramı İngilizce'ye çevirirken, daha önce bilim ve teknoloji çalışmaları (STS) içinde ayrı ayrı dolaşan teknobilimle ilgili çeşitli argümanları kapsamlı bir çerçevede birleştirdi:

1.     Bilimsel ve teknolojik gelişmenin iç içe geçmesi; örneğin; laboratuvar çalışmaları ile gösterilmesi

2.     Bildiğimiz ve deneyimlediğimiz dünyayı değiştirmek için laboratuvarların (ve mühendislik atölyelerinin) gücünün kullanılması

3.     Bilim adamlarını, mühendisleri ve toplumsal aktörleri fiili uygulamada birbirine bağlayan kesintisiz ağlar oluşturulması

4.     Tekno-bilimsel dünyanın yeni doğa-kültür melezleri yaratması ve dolayısıyla doğa ile kültür arasındaki sınırları karmaşıklaştırma eğilimi


Teknobilim tekno-epistemik döngüsü (https://www.researchgate.net/publication/226369570)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Technoscience

13 Kasım 2021

 

GERİ (teknoloji çalışmaları)
GERİ (bilim ve teknoloji çalışmaları)