Tekçilik (monism)

Tekçilik (monizm), birlik veya tekliği varoluş gibi bir konsepte bağlar. Çeşitli monizm türleri ayırt edilebilir:

·        Öncelikli monizm, var olan her şeyin kendilerinden farklı bir kaynağa geri döndüğünü belirtir; örneğin Yeni-Platonculuk’ta her şey Bir'den türemiştir. Bu görüşe göre yalnızca Bir, ontolojik olarak temeldir veya her şeyden önce gelir.

·        Varoluş monizmi, açıkçası, yalnızca yapay ve keyfi olarak birçok şeye bölünebilen tek bir şeyin, evrenin, var olduğunu öne sürer.

·        Substans monizmi, çeşitli mevcut şeylerin tek bir gerçeklik veya substans yoluyla açıklanabileceğini ileri sürer. Substans monizmi, madde veya zihin gibi birçok şeyin bu substanstan oluşabilmesine rağmen, yalnızca tek bir tür substansın var olduğunu öne sürer.

·        Çift-yönlü monizm, zihinsel ve fiziksel olanın aynı substansın iki yönü veya perspektifi olduğu görüşüdür.

·        Nötral monizm, gerçekliğin temel doğasının ne zihinsel ne de fiziksel olduğuna inanır; diğer bir deyişle nötral’dir.


Kartezyen düalizm, fizikalizm ve idealizmle karşılaştırıldığında nötral moznizme (tekçiliğe) sahip bir diyagram (Substans*)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Monism

21 Kasım 2023

 

GERİ (felsefe, TABLO)