Tıbbi veya farmasötik kimya, kimya ve eczacılığın kesişiminde, farmasötik ilaçların tasarlanması ve geliştirilmesiyle ilgili bilimsel bir disiplindir. Tıbbi kimya, terapötik kullanıma uygun yeni kimyasal varlıkların tanımlanmasını, sentezini ve geliştirilmesini içerir. Aynı zamanda mevcut ilaçların, biyolojik özelliklerinin ve kantitatif yapı-aktivite ilişkilerinin (QSAR) incelenmesini de kapsar.
Tıbbi
kimya organik kimyayı, biyokimya, hesaplamalı kimya, farmakoloji, moleküler
biyoloji, istatistik ve fiziksel kimya ile birleştiren geniş bir disiplinlerarası
bilimdir.
İlaç
olarak kullanılan bileşikler çoğunlukla organik bileşiklerdir ve bunlar
genellikle küçük organik moleküllerden (örn. atorvastatin, flutikazon,
klopidogrel) ve biyolojik maddelerden (infliximab, eritropoietin, insülin
glarjin) oluşan geniş sınıflara ayrılır; en çok kullanılanlar, proteinlerin
tıbbi preparatlarıdır (doğal ve rekombinant antikorlar, hormonlar vb.). İlaçlar
ayrıca genel olarak metaloilaçlar olarak adlandırılan inorganik ve
organometalik bileşikler de olabilir (örn. sisplatin, lityum karbonat ve galyum
nitrat gibi platin, lityum ve galyum bazlı ajanlar).
Tıbbi
inorganik kimya disiplini, biyolojik sistemlerde inorganik metallerle ilişkili
hastalıkların ve sağlık koşullarının incelenmesini ve tedavisini içeren tıpta
(metaloterapi) metallerin rolünü araştırır.
Kanser
tedavisi için onaylanmış çeşitli metaloterapötikler (örn. Pt, Ru, Gd, Ti, Ge, V
ve Ga içerir), antimikrobiyaller (örn. Ag, Cu ve Ru), diyabet (örn. V ve Cr) ,
geniş spektrumlu antibiyotik (örn. Bi), bipolar düzensizlik (örn. Li) vardır. Diğer
çalışma alanları arasında metalomik, genomik, proteomik, teşhis ajanları (örn.
MRI: Gd, Mn; X-ışını: Ba, I) ve radyofarmasötikler (örn., teşhis için 99mTc,
terapötik için 186Re) yer alır.
Tıbbi
kimya, özellikle küçük organik moleküllere odaklanan en yaygın uygulamasında, sentetik
organik kimyayı ve kimyasal biyoloji, enzimoloji ve yapısal biyoloji ile yakın kombinasyon
halinde doğal ürünler ve hesaplamalı kimyanın yönlerini kapsar, ve birlikte
yeni teknolojilerin ve terapötik ajanların keşfedilmesini ve geliştirilmesini
amaçlar. Geliştirilmekte olan mevcut ilaç ve ajanların biyoaktiviteleri
(biyolojik aktiviteleri ve özellikleri) ile ilgili olarak, yani yapı-aktivite
ilişkilerinin (SAR) anlaşılmasıyla ilgili çalışmanın sentetik ve hesaplamalı
yönlerini içerir. Farmasötik kimya, ilaçların kalite yönlerine odaklanır ve
tıbbi ürünlerin amacına uygunluğunu sağlamayı amaçlar.
Biyolojik
arayüzde tıbbi kimya, organik, fiziksel ve hesaplamalı vurgularını biyokimya,
moleküler biyoloji, farmakognozi ve farmakoloji, toksikoloji ve veterinerlik ve
beşeri tıp gibi biyolojik alanları biraraya getirerek önemli bir dizi disiplinlerarası
bir bilim oluşturur; bunlar, proje yönetimi, istatistikler ve farmasötik iş
uygulamalarıyla, tanımlanan kimyasal ajanların farmasötik formülasyondan sonra
güvenli ve etkili olmasını ve dolayısıyla hastalıkların tedavisinde kullanıma
uygun olmasını sağlayacak şekilde değiştirilmesini sistematik olarak denetler.
https://en.wikipedia.org/wiki/Medicinal_chemistry
25 Ağustos 2023
