Tatlı su, düşük konsantrasyonlarda çözünmüş tuzlar ve diğer toplam çözünmüş katılar içeren doğal olarak oluşan herhangi bir sıvı veya donmuş sudur. Terim deniz suyunu ve acı suyu hariç tutar, ancak chalybeate kaynakları gibi tuzlu olmayan mineral bakımından zengin suları içerir.
Tatlı su, buz
tabakalarındaki, buzullardaki, kar alanlarındaki ve buzdağlarındaki donmuş ve
eriyen suları, yağış, kar yağışı, dolu / karla karışık yağmur ve graupel gibi
doğal çökeltileri ve sulak alanlar, göletler, göller, nehirler, akarsular gibi
iç su kütlelerini oluşturan yüzey akıntılarını kapsayabilir.
Su, tüm canlı
organizmaların hayatta kalması için kritik öneme sahiptir. Pek çok organizma
tuzlu su üzerinde gelişebilir, ancak damarlı bitkilerin büyük çoğunluğu ve
böceklerin, amfibilerin, sürüngenlerin, memelilerin ve kuşların çoğu hayatta
kalmak için tatlı suya ihtiyaç duyar.
Tatlı su, insanlar için
en çok ve en acil kullanımı olan su kaynağıdır. Yeryüzündeki tatlı suyun çoğu
(yüzeyde ve yeraltı suyunda), arıtılmadan insan tüketimi için önemli derecede
uygun değildir. Tatlı su, insan faaliyetleri veya erozyon gibi doğal olarak
oluşan süreçler nedeniyle kolayca kirlenebilir.
Tatlı su, dünyadaki su
kaynaklarının %3'ünden daha azını oluşturur ve bunun yalnızca %1'i kullanıma
hazırdır. Dünyadaki tatlı su rezervlerinin yaklaşık %70'i Antarktika'da donmuş
durumdadır. Bunun sadece %3’ü insan tüketimi için çıkarılıyor. Tarım, çevreden
elde edilen tatlı suyun yaklaşık üçte ikisini kullanıyor.
Tatlı su yenilenebilir ve
değişken ancak sınırlı bir doğal kaynaktır. Tatlı su, denizlerden, göllerden,
ormanlardan, karadan, nehirlerden ve rezervuarlardan gelen suyun buharlaştığı,
bulutlar oluşturduğu ve yağış olarak iç bölgelere döndüğü doğal su döngüsü
süreci yoluyla yenilenir.
Ancak yerel düzeyde,
insan faaliyetleri yoluyla doğal olarak geri kazanılandan daha fazla tatlı su
tüketilirse, bu durum yüzey ve yer altı kaynaklarından gelen tatlı su
mevcudiyetinin azalmasına (veya su kıtlığına) neden olabilir, çevrede ve ilgili
alanlarda ciddi hasara neden olabilir.
Su kirliliği aynı zamanda
tatlı su mevcudiyetini de azaltır. Mevcut su kaynaklarının kıt olduğu yerlerde,
insanlar mevcut arzı daha da genişletmek için tuzdan arındırma ve atık su geri
dönüşümü gibi teknolojiler geliştirdiler. Bununla birlikte, yüksek maliyet (hem
sermaye hem de işletme maliyetleri) ve özellikle tuzdan arındırma enerji
gereksinimleri göz önüne alındığında, bunlar çoğunlukla niş uygulamalar olarak
kalmaktadır.
Sürdürülebilir olmayan
bir alternatif, yeraltı akiferlerinden sözde ‘fosil su’ kullanmaktır. Bu
akiferlerden bazıları, yerel iklimlerin daha nemli olduğu (örneğin Yeşil Sahra
dönemlerinden birinden), yüz binlerce hatta milyonlarca yıl önce oluştuğundan
ve mevcut iklim koşullarında kayda değer bir şekilde yenilenmediğinden - en
azından geri çekilmeye kıyasla, bu akiferler esasen yenilenemez kaynaklar
oluşturur.
Bunlar, turba veya linyit
ile karşılaştırılabilir, ancak bu akiferler, yerel iklimlerin daha nemli olduğu
(örneğin Yeşil Sahra dönemlerinden birinden) ve mevcut iklim koşullarında kayda
değer bir şekilde yenilenmediğinden (en azından geri çekilmeye kıyasla), mevcut
çağda da sürekli olarak oluşurlar, ancak çıkarılmalarından çok daha yavaştır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Fresh_water
29 Aralık 2024
GERİ (doğal kaynaklar)
