Sosyobiyoloji (sociobiology)

Sosyobiyoloji, sosyal davranışı evrim açısından açıklamayı amaçlayan bir biyoloji alanıdır. Psikoloji, etoloji, antropoloji, evrim, zooloji, arkeoloji ve popülasyon genetiği gibi disiplinlerden yararlanır. İnsan toplumlarının incelenmesinde sosyobiyoloji, evrimsel antropoloji, insan davranışı ekolojisi, evrimsel psikoloji ve sosyoloji ile yakından ilişkilidir.

Sosyobiyoloji, çiftleşme modelleri, bölgesel kavgalar, sürü avcılığı ve sosyal böceklerin kovan toplumu gibi sosyal davranışları araştırır. Seçilimin, hayvanların doğal çevreyle etkileşime girmenin yararlı yollarını geliştirmesine yol açması gibi, aynı zamanda avantajlı sosyal davranışların genetik evrimine de yol açtığını savunuyor.

'Sosyobiyoloji' terimi 1940'lı yıllarda ortaya çıkmış olsa da; konsept, E. O. Wilson'ın 1975'te ‘Sosyobiyoloji, Yeni Sentez’ adlı kitabının yayınlanmasına kadar büyük bir tanınma kazanmadı. Yeni alan hızla tartışma konusu haline geldi. Richard Lewontin ve Stephen Jay Gould liderliğindeki eleştirmenler, genlerin insan davranışında rol oynadığını ancak saldırganlık gibi özelliklerin biyolojiden ziyade sosyal çevreyle açıklanabileceğini savundu. Sosyobiyologlar doğa ve yetiştirme arasındaki karmaşık ilişkiye işaret ederek yanıt verdiler.

Sosyobiyologlar arasında, farklı seçilim düzeylerine ağırlık verilmesi arasındaki tartışma, D.S. Wilson ve E.O. 2007 yılında Wilson.

Sosyobiyologlar arasında, farklı seçim seviyelerine ağırlık verme arasındaki tartışma, 2007'de D.S. Wilson ve E.O. Wilson arasında çözüldü.


Çok düzeyli seçim; şekilde, bir genin farklı biyolojik organizasyon seviyelerindeki potansiyel sosyal sonuçlarının bir özeti gösterilmiştir

Gen, ortak evrimsel öneme sahip birçok potansiyel grubu etkileyebilir. Kendisinin ve bağlantı grubunun (a) aktarımını destekleyen bir gen düşünün:

Bu, kendisinin ve diğer kromozomların (b) üzerindeki bağlantısız alanlar da dahil olmak üzere diğer seviyelere yardımcı olabilir veya zarar verebilir.

Aynı zamanda çekirdek ve organeller (c) ve onun taşıyıcı hücresi ile etkileşim halindeki diğer hücreler (d) üzerinde farklı uyum etkilerine sahip olabilir.

Son olarak, kendisini taşıyan organizmanın ve aynı veya farklı türden diğer organizmaların uyumunu etkileyebilir (e).

Bu çoklu uygunluk etkiler katmanlarının tümü, odak genin uygunluğu hakkında geri bildirimde bulunabilir. Örneğin, bir elementin bir konakçıda kendi aktarımının teşvik edilmesi, konağın üreme yeteneğini azaltıyorsa, bu, elementin doğal seçilim tarafından tercih edilmediği anlamına gelebilir.

(https://zoo-kfoster.zoo.ox.ac.uk/sites/default/files/files/Foster2011NatRevGen.pdf)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Sociobiology

24 Ağustos 2024

 

GERİ (biyoloji)