Çoğunlukla 'alt tarih' olarak adlandırılan sosyal tarih, geçmişin yaşanmış deneyimlerine bakan bir tarih alanıdır. Sosyal tarih yazan tarihçilere sosyal tarihçi denir. Sosyal tarih 1960'larda ön plana çıktı; bazıları bunun kökenlerinin bir asırdan daha önceye dayandığını iddia ediyor.
Sosyal
tarih, 'altın çağını' yaşadığı 1960'larda ve 1970'lerde genç tarihçiler arasında
önemli bir alandı ve hâlâ Britanya, Kanada, Fransa, Almanya ve Amerika Birleşik
Devletleri'ndeki tarih bölümlerinde iyi bir konuma sahiptir.
1975'ten
1995'e kadar geçen yirmi yılda, Amerikan üniversitelerindeki tarih profesörlerinin
sosyal tarihle özdeşleşen oranı %31'den %41'e yükselirken, siyasi tarihçilerin
oranı %40'tan %30'a düştü. 2014 yılında Britanya ve İrlanda üniversitelerinin
tarih bölümlerinde rapor veren 3410 öğretim üyesinden 878'i (%26) kendilerini
sosyal tarihle özdeşleştirirken, 841'i (%25) siyasi tarihi benimsedi.
Sosyal
tarihin tanımı: Çoğu ulusal tarih yazılarından izole edilmiş birçok sosyal
tarih tanımı vardır.
·
İngiliz ve İrlanda sosyal tarihi: Birleşik
Krallık'ta sosyal tarih, özellikle Thompson ve onun çalışmaları, İngiliz İşçi
Sınıfının Oluşumu ve Whigs ve Hunters’la
ilgilidir. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ortaya çıkan bu akım, geleneksel
tarihin 'büyük adamlar' üzerine odaklanmasına bilinçli olarak karşı çıkıyordu
ve bunu 'Alt Tarih' kavramının karşısına koyuyordu.
·
Amerikan sosyal tarihi: Amerika Birleşik
Devletleri tarih yazımında alt tarih, ‘alttan yukarıya tarih’ olarak anılır ve
popüler hayal gücünde Howard Zinn ve onun 1980 tarihli kitabıyla
ilişkilendirilen ‘halkların tarihi’ ile yakından ilişkilidir.
·
Fransa: Sosyal tarih, Annales Okulu'nun merkezi
rolü sayesinde 1920'lerden bu yana Fransız tarih yazımına hakim olmuştur.
Annales dergisi sosyal, ekonomik ve kültürel tarih, istatistikler, tıbbi
raporlar, aile çalışmaları ve hatta psikanalizden belirlenen tarihsel
kalıpların sentezine odaklanıyor.
·
Almanya: Sosyal tarih, 1950'ler-60'lar boyunca
Batı Alman tarih yazımında, Nasyonal Sosyalizm tarafından itibarsızlaştırılan ulusal
tarihin halefi olarak gelişti.
·
Macar sosyal tarihi: İkinci Dünya Savaşı'ndan
önce siyasi tarih düşüşteydi ve sosyal tarihi Fransız Annales Okulu tarzında
tanıtmak için çaba sarfedildi.
·
Sovyetler Birliği ve sosyal tarih: 1991 yılında
komünizm sona erdiğinde Sovyet arşivlerinin büyük bir kısmı açıldı.
Tarihçilerin veri tabanı, sınırlı sayıda kaynaktan, modern bürokrasilerin
yarattığı geniş bir kayıt dizisine sıçradı. Sosyal tarih gelişti.
·
Kanada sosyal tarihi: Sosyal tarih, 1970'lerde
Kanada'da ‘altın çağını’ yaşadı, akademisyenler arasında hala gelişmeye devam
ediyor. Güçlü yönleri arasında demografi, kadınlar, emek ve kentsel çalışmalar
yer alıyor.
·
Afrika Sosyal tarihi: Afrika'nın 20. yüzyıldan
bu yana genel sosyal tarihi olayları, hiçbir zaman sömürgeleştirilmemiş olan
Etiyopya ve Liberya dışındaki çoğu ülke için sömürge dönemine atıfta
bulunmaktadır.
·
Avustralya sosyal tarihi: Avustralya'da sosyal
tarih, daha önce eski nesil tarihçiler tarafından ihmal edilen insanların
hayatlarını açığa çıkarma konusunda Marksist olmayan bir ilgi üstlendi.
Alt
alanlar
·
Tarihsel demografi: Sıradan insanların
yaşamlarının incelenmesi, 1960'larda, genellikle nüfus sayımından ve yerel
doğum, evlilik, ölüm ve vergi kayıtlarından elde edilen bireysel verilerin yanı
sıra, teorik verilerin de kullanıldığı karmaşık niceliksel ve demografik
yöntemlerin kullanılmaya başlanmasıyla devrim yarattı.
·
Afro-Amerikan tarihi: Siyahların tarihi veya
Afro-Amerikan tarihi, Amerikan tarihindeki Afrikalı Amerikalıları ve
Afrikalıları inceler.
·
Etnik tarih: Etnik tarih, büyük ansiklopedilerin
alanın tanımlanmasına yardımcı olduğu ABD ve Kanada'da özellikle önemlidir.
Etnik grupların tarihini kapsar (genellikle Siyahları veya Yerli Amerikalıları
kapsamaz).
·
İşçi tarihi: İşçi tarihi, işçi sendikaları ve
işçilerin sosyal tarihiyle ilgilenir.
·
Kadın tarihi: Kadın tarihi 1970'lerde ön plana
çıktı ve artık her coğrafi konuda iyi bir şekilde temsil ediliyor; konular, giderek
daha fazla cinsiyet tarihini içeriyor.
·
Cinsiyet tarihi: Cinsiyet tarihi, zaman içinde
gelişen kadınlık ve erkeklik kategorilerine, söylemlerine ve deneyimlerine
odaklanır.
·
Ailenin tarihi: Ailenin tarihi, 1970'lerde
antropoloji ve sosyolojiyle yakın bağları olan ayrı bir alan olarak ortaya
çıktı.
·
Eğitim tarihi: 20. yüzyılın büyük bölümünde, baskın
Amerikan tarih yazımı, Amerikan eğitiminin okuryazarlık, demokrasi ve fırsat
eşitliği için güçlü bir güç olarak yükselişini vurguladı, yüksek öğrenim ve
ileri araştırma kurumları için sağlam bir teme sağladıl.
·
Kent tarihi: 'Yeni kent tarihi' 1950'lerde
Britanya'da ve 1960'larda ABD'de ortaya çıktı. 'Süreç olarak şehre' baktı ve
belediye başkanları ve elitlerin aksine, şehirlerdeki kendini ifade edemeyen
kitleler hakkında daha fazla bilgi edinmek için niceliksel yöntemler kullandı.
·
Kırsal tarih: Tarım tarihi ekonomik ve
teknolojik boyutları ele alırken, Kırsal tarih sosyal boyutu ele alır.
·
Din tarihi: Din tarihi yazımı çoğunlukla teoloji
ve kilise organizasyonu ve gelişimine odaklanır. Son zamanlarda sosyal tarihin
veya dini davranış ve inancın incelenmesi önem kazanmıştır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Social_history
18 Şubat 2023
GERİ (sosyalbilimler anasayfa)
