Soliton (soliton)

Matematik ve fizikte bir soliton veya soliter dalga, sabit bir hızda yayılırken şeklini koruyan ve kendini-güçlendiren bir dalga paketidir.

Solitonlar, ortamdaki doğrusal olmayan ve dispersif etkilerin iptal edilmesinden kaynaklanır. (Dispersif etkiler, bir dalganın hızının frekansına bağlı olduğu belirli sistemlerin bir özelliğidir.) Solitonlar, fiziksel sistemleri tanımlayan, doğrusal olmayan, zayıf, dağılmış kısmi diferansiyel denklemlerin geniş bir sınıfının çözümleridir.

Soliton fenomeni ilk olarak 1834'te John Scott Russell tarafından tanımlanmıştır. Solitonu tek bir şekilde tanımlamak oldukça zordur; Drazin & Johnson’a göre,  solitonlar:

·         Sabit formdadır
·         Bir bölge içinde sınırlandırılmıştır
·         Birbirleriyle etkileşime geçebilir ve bir faz kaymasına uğramamaları halinde çarpışmalardan değişmeden kurtulabilirler

Daha formal tanımlar vardır, ancak azımsanmayacak oranda matematik içerirler. Ayrıcaı, bazı bilim adamları soliton terimini bu üç özelliğe sahip olmayan bir olay olarak tanımlarlar (örneğin; doğrusal olmayan optikteki ‘ışık mermileri’, etkileşim anında enerji kaybettiklerinden soliton olarak adlandırılır.)

NLDE'nin (non lineer Dirac denklemi) kuasi-1D azalmasında soliton kuasipartikül uyarımları: (a) - (d) solitonun kusurunun yakınındaki karanlık solitonun uyarılması, (e) - (f) parlak soliton uyarılması


https://en.wikipedia.org/wiki/Soliton

24 Nisan 2020


GERİ (kuasipartiküller)